Βοήθεια:TeX εκτενώς

Από Βικιεπιστήμιο

Μια συνοπτική παρουσίαση για το πώς γράφουμε μαθηματικούς τύπος στο Βικιεπιστήμιο θα βρείτε στο άρθρο Βοήθεια:Μαθηματικοί τύποι TeX.

Από τον Ιανουάριο του 2003 υπάρχει η δυνατότητα απεικόνισης μαθηματικών τύπων μέσω TeX-Markup. Παράγεται είτε εικόνα-PNG είτε απλός κώδικας HTML, αναλόγως με την πολυπλοκότητα της μαθηματικής έκφρασης. Στις προτιμήσεις χρήστη πρέπει να επιλεχθεί στον στηλοθέτη (tab) TeX PNG ή HTML. Εφόσον αυτό μελλοντικά υποστηρίζεται από τους φυλλομετρητές θα υπάρχει η δυνατότητα παραγωγής enhanced HTML ή ακόμα και μια γλώσσα XML για μαθηματικές εκφράσεις: η MathML

Οι τύποι περικλείονται σε <math>-ετικέτες π. χ.: <math>3\vec x+3</math> δίνει: . Μεχρι στιγμής παρατηρούνται ορισμένα προβλήματα στην παρυσίαση εντός συνεχούς κειμένου, καθώς η γραφή είναι πολύ μεγάλη και η στοίχιση (align) δεν είναι ενιαία.

Αλλαγές σειράς εντός των math-ετικετών μπορεί να είναι εύχρηστες για την διακριτότητα του κείμενου κατά την συγγραφή δεν εμφανίζονται όμως στην παράγωγη εικόνα. Μέσω ειδικών TeX-συμβόλων (βλ.κάτωθι) είναι δυνατή η αλλαγή σειράς και σε αυτήν την περίπτωση.

Εντός ενός τομέα math επιτρέπεται μόνον η χρήση χαρακτήρων από την κώδικα αναπαράστασης ASCII, όχι όμως Βικισύνταξη όπως text. Εντός του \mbox είναι εμφανίσημα και κείμενα με ειδικούς χαρακτήρες και με κενά. Η χρήση ειδικών χαρακτήρων μέσω ονοματισμένων οντοτήτων (αγγλ. named enities) ή σε αριθμητική Unicode-σημειογραφία δεν είναι δυνατή.

Καλό είναι οι μαθηματική τύποι να πλαισιώνονται πάντοτε από επεξηγηματικό κείμενο. Αυτό συνεισφέρει στην κατανόηση, διότι στην βιβλιογραφία συχνά χρησιμοποιούνται διαφορετικά σύμβολα για στην πραγματικότητα ταυτόσημες διατυπώσεις.

Παράμετροι[επεξεργασία]

Οι παράμετροι στο TeX περικλείονται με αγκύλη {} π. χ.

Σύνταξη Εμφάνιση
x^{a+b}
\overline{AB}
\frac{x+y}{xy}

Εξαίρεση αποτελεί η ενδεχόμενη παράμετρος \xrightarrow ή \sqrt):

A \xrightarrow[\kappa \acute {\alpha} \tau \omega]{ \acute {\alpha} \nu \omega} B που περικλείεται π. χ. από άγκιστρο: .

Άλλη εξαίρεση αποτελούν τμήματα που εισάγωνται με \begin και λήγουν με \end π. χ:

\begin{pmatrix} x & y \\ z & v \end{pmatrix} για .

Όταν μια παράμετρος αποτελείται μόνον από ένα ψηφίο οι αγκύλες μπορούν να παραλειφθούν:

Σύνταξη Εμφάνιση
x^a
\overline A
\frac{x+y}2
\frac 12 ή και
\frac 1 2

Επίσης μπορούν να παραλειφθούν εφόσον η παράμετρος αποτελείται από μία εντολή:

Σύνταξη Εμφάνιση
x_\text{max}

Το κόμμα ως υποδιαστολή στα δεκαδικά ψηφία[επεξεργασία]

Το κόμμα στο LaTeX είναι προκαθορισμένο ως σημείο απαρίθμισης. Για να εκληφθεί ως δεκαδική υποδιαστολή εισάγεται σε μεγάλες παρενθέσεις.

αριθμός με κόμμα (ορθά) 3{,}14
αριθμός με κόμμα (λανθασμένα) 3,14

Ενσωματωμένοι τύποι[επεξεργασία]

Ένας μαθηματικός χαρακτήρας ή ένας σύντομος τύπος ενσωματώνεται απευθείας στό ρέον κείμενο. Στην έκφραση δεν υφίσταται πρόβλημα. Στις περιπτώσεις

  • Κλάσματος ,
  • Συμβόλου ολοκληρώματος ή
  • Συμβόλου αθροίσματος

προφανώς το πρόβλημα είναι το μεγάλο ύψος των συμβόλων αυτών. Αυτό διορθώνεται με την εντολή \textstyle. Η εντολή μπορεί να αναγραφεί στην έναρξη των περικειμένων math και τα μεγάλα σύμβολα εμφανίζονται μικρότερα ή διαφορετικά π. χ.

:<math>\textstyle \int_a^b</math>

εμφανίζεται ως . Εφόσον αποσκοπείται η εμφάνιση ενός κλάσματος αυτό μπορεί αντί για <math>\textstyle \frac{a}{b}</math> να γραφεί εναλλακτικά και <math>\tfrac{a}{b}</math>. Και στις δύο περιπτώσεις λαμβάνουμε .

Εσοχή[επεξεργασία]

Ως συνηθίζεται στην μαθηματική συγγραφή οι εκτενείς τύποι εσέχουν. Αυτό επιτυχάνεται με τοποθέτηση σε νέα σειρά και πρόθεση μιας άνω-κάτω τελείας π. χ.

:<math>x=f(y^2+2).</math>

εμφανίζεται ως:

Για εσέχοντες τύπους σε απαριθμίσεις με * ή #, συνιστάται η εξής κατασκευή:

* Κείμενο μετά το πρώτο σύμβολο απαρίθμισης, που ακολουθείται από εσέχων τύπο<br /><math style="margin-left:2em">
x=f(y^3-5)
</math><br />μπορούν να ακολουθούν κι άλλες πληροφορίες. 
* Κείμενο μετά το δεύτερο σύμβολο απαρίθμισης.

Το αποτέλεσμα είναι

  • Κείμενο μετά το πρώτο σύμβολο απαρίθμισης, που ακολουθείται από από εσέχων τύπο

    μπορούν να ακολουθούν κι άλλες πληροφορίες.
  • Κείμενο μετά το δεύτερο σύμβολο απαρίθμισης.

Επειδή εσέχοντες τύποι συχνά αποδίδονται ως εικόνα, τα σημεία στίξης είναι καλό να βρίσκονται εντός των <math>-ετικετών, ενώ στο ρέον κείμενο εκτός.

TeX σε επικεφαλίδες[επεξεργασία]

Σε επικεφαλίδες θα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση TeX, διότι είναι αδύνατη η εμφάνιση στα περιεχόμενα. Εφόσον είναι αδύνατη η αποφυγή, να επιχειρηθεί πρώτα η παρουσίαση μέσω HTML style. Για παράδειγμα η έκφραση (<math>L^2([a,b])</math>) θα μπορούσε να γραφεί ως L2([a,b]) (''L''<sup>2</sup>([''a'',''b''])). Στο ρέον κείμενο δεν επιθυμείται αυτός ο τρόπος.

Εξαναγκασμός παραγωγής PNG[επεξεργασία]

Για την εξαναγκαστική παραγωγή PNG αναγράφεται \!\, οπουδήποτε εντός του τύπου. Πρόκειται περί ενός αρνητικού λεπτού κενού (thin space), ακολουθουμένου από ένα θετικό λεπτό κενό. Τα δύο κενά αλληλοακυρώνονται οπότε δεν προκύπτουν ανεπιθύμητα διαστήματα. Για την εμφάνιση ως PNG και στους χρήστες που έχουν επιλέξει στις προτιμήσεις «  HTML αν είναι δυνατόν, διαφορετικά PNG » είναι απαραίτητο το \!\, να μην βρίσκεται στην αρχή ή το τέλος του τύπου, διότι εκεί αγνοούνται τα whitespaces.

Η εξαναγκαστική παραγωγή PNG συνιστάται μόνον σε περιπτώσεις που θα επακολουθούσε απώλεια πληροφοριών, π. χ. στην παράγωγο της συνάρτησης , δηλ. στην οποία δεν αποτυπώνεται σωστά το σύμβολο παραγώγισης (οξεία):

HTML PNG
f'

Παράδειγμα[επεξεργασία]

Σύνταξη Εμφάνιση
<math>f'</math>
<math>f\!\,'</math>
<math>f^\prime</math>

Κείμενο και γραμματοσειρές[επεξεργασία]

To TeX επιτρέπει μόνον την χρήση χαρακτήρων ASCII.

Περιγραφή Σύνταξη Εμφάνιση
προκαθορισμένο abcABC123\Omega\omega
κείμενο, λέξεις και τμήμα λέξης Λατινικά γράμματα που δεν αναπαραστούν μεταβλητή τίθενται σε \text{...} (απαρχαιωμένο: {\rm ...}) ώστε να έχουν το σωστό μέγεθος: U_\text{set},\ \cos x=1,\text{if } x=0
ορθά (roman) \mathrm{abcABC123\Omega\omega\ddot a}
\mathrm{abcABC123\Omega\omega\,}
απαρχαιωμένο: {\rm abcABC123\Omega\omega}


έντονα (boldface) και ορθά
(μόνον λατινικοί χαρακτήρες, αριθμ. ψηφία και κεφαλαίοι ελληνικοί χαρακτήρες)
\mathbf{abcABC123\Omega\omega}
έντονα
(όλοι οι χαρακτήρες)
\boldsymbol{abcABC123\Omega\omega}
πλάγια(italic) \mathit{abcABC123\Omega\omega}
\mathit{abcABC123\Omega\omega\,}
απαρχαιωμένο: {\it abcABC123\Omega\omega}


χωρίς ακρέμονες (sans serif) \mathsf{abcABC123\Omega\omega}
Courier \mathtt{abcABC123\Omega\omega}
Fraktur \mathfrak{abcABC123}
όλοι οι χαρακτήρες:


καλλιγραφικά σύμβολα \mathcal ?
? = κεφαλαία

σύνολα αριθμών και διάφοροι ειδικοί χαρακτήρες \mathbb ?
? = κεφαλαία

συπληρωματικά διάφορες συντομεύσεις: \C \N \Q \R \Z


\Bbbk
φανταστικό και πραγματικό μέρος \Im \Re
καλύτερα: \operatorname{Im} \operatorname{Re}

εβραϊκά: \daleth \gimel \beth \aleph
ονόματα συναρτήσεων \sin (x+y), \sin x
εφόσον δεν υπάρχει: \operatorname{arsinh} x


Σε μη μαθηματικές συναρτήσεις όπως: , , μπορούν να παραληφθούν οι παρενθέσεις στο όρισμα, εφόσον δεν προκαλείται σύγχυση

,

Ελληνικοί χαρακτήρες[επεξεργασία]

Σύνταξη (μικρά γράμματα) Εμφάνιση (html/tex) Σύνταξη (κεφαλαία) Εμφάνιση (html/tex)
\alpha \Alpha
\beta \Beta
\gamma \Gamma
\delta \Delta
\epsilon

\varepsilon


\Epsilon
\zeta \Zeta
\eta \Eta
\theta

\vartheta


\Theta
\iota \Iota
\kappa

\varkappa


\Kappa
\lambda \Lambda
\mu \Mu
\nu \Nu
\xi \Xi
\omicron \Omicron
\pi

\varpi


\Pi
\rho

\varrho


\Rho
\sigma

\varsigma


\Sigma
\tau \Tau
\upsilon \Upsilon
\phi

\varphi


\Phi
\chi \Chi
\psi \Psi
\omega \Omega

Ειδικοί χαρακτήρες στο TeX[επεξεργασία]

Περιγραφή Σύνταξη Εμφάνιση
παράγωγοι \nabla, \partial, \mathrm dx ή dx, \dot x, \ddot x ή
μοίρες 360^\circ
μοίρες στον παρονομαστή (δύσμορφο) \frac{\pi}{180^\circ} = 1
μοίρες στον παρονομαστή (εύμορφο) \frac{\pi}{\displaystyle 180^\circ} = 1
λεπτά μοίρας 10^\prime
δευτερόλεπτα μοίρας 3^{\prime\prime}
βαθμοί Κελσίου 100\,^{\circ}\mathrm{C}
διάμετρος, μέση τιμή \varnothing
κενό σύνολο \emptyset
λοιπά (επιλογή) \&
\angle \measuredangle \sphericalangle
\backslash \diagdown \diagup
\empty \infty
\prime \backprime \# \surd \hbar \imath \jmath \wp \ell \mho
\bot \top \Box \blacksquare \Diamond \lozenge \blacklozenge \triangle \blacktriangle \blacktriangledown \bigstar
\clubsuit \heartsuit \spadesuit \diamondsuit
\circledS
\flat, \natural, \sharp

Σειρές (array), Πίνακες και Μητρώα[επεξεργασία]

Περιγραφή Σύνταξη Εμφάνιση
σειρές (array) \begin{array}{ccc}

 0  & 1  & 6\\
 2  & 3  & 10
\end{array}

πίνακες \begin{array}{|c|c||c|}

  a & b & S\\
  \hline
  0 & 0 & 1\\
  0 & 1 & 1\\
  1 & 0 & 1\\
  1 & 1 & 0\\
\end{array}

πίνακες (μαθηματικά)/
μητρώα
\begin{matrix} x & y \\ z & v \end{matrix}
\bigl( \begin{smallmatrix} a&b \\ c&d \end{smallmatrix} \bigr)
\begin{pmatrix} x & y \\ z & v \end{pmatrix}
\begin{bmatrix} 0 & 1\\ 2 & 3 \end{bmatrix}
\begin{Bmatrix} x & y \\ z & v \end{Bmatrix}
\begin{vmatrix} x & y \\ z & v \end{vmatrix}
\begin{Vmatrix} x & y \\ z & v \end{Vmatrix}

Μαθηματικά σύμβολα[επεξεργασία]

Δυαδική τελεστές, σχέσεις και συγκρίσεις[επεξεργασία]

Σημείωση: Μην χρησιμοποιείτε την κάτωθι μέθοδο \mathcal{μικρό γράμμα ή αριθμός }.

Δυαδική τελεστές
Σύνταξη Εμφάνιση
\amalg
\setminus
\pm \mp
\ast \star
\centerdot \cdot \bullet
\circ \bigcirc
\odot \circleddash \circledast \circledcirc
\oplus \otimes \ominus \oslash
\boxplus \boxtimes \boxminus \boxdot
\sqcap και \sqcup
\cap
\cup \uplus
\Cap \Cup
\doublecap \doublecup
\dagger \ddagger
\times \div \divideontimes
\ltimes \rtimes
\leftthreetimes \rightthreetimes
\vartriangle \triangledown
\triangle \mathcal 5
\bigtriangleup \bigtriangledown
\triangleright \triangleleft
\diamond
\bowtie
\vee, \lor \wedge, \land
\veebar \barwedge
\doublebarwedge
\curlywedge \curlyvee
\wr
\intercal
\dotplus
Δυαδικές σχέσεις
Σύνταξη Εμφάνιση
\propto \varpropto
\shortmid \mid
\between
\pitchfork
\therefore \because
\frown \smile
\| \parallel \shortparallel
\in \ni
\perp
\backepsilon
Δυαδικές σχέσεις
Σύνταξη Εμφάνιση
\cong
\equiv
\sim \thicksim \backsim
\simeq \backsimeq
\eqsim
\approx \thickapprox
\approxeq
\bumpeq
\Bumpeq
\doteq
\doteqdot \Doteq
\risingdotseq \fallingdotseq
\eqcirc
\circeq
\triangleq
σύμβολο «αντιστοιχεί»: \mathrel{\widehat{=}}
< >
\ll \gg
\lll \ggg \gggtr
\le ή \leq, \ge ή \geq
\leqq \geqq
\leqslant \geqslant
\eqslantless \eqslantgtr
\lesssim \gtrsim
\lessapprox \gtrapprox
\lessdot \gtrdot
\lessgtr \gtrless
\lesseqgtr \gtreqless
\lesseqqgtr \gtreqqless
\sqsubseteq και \sqsupseteq
\subset \supset
\subseteq \supseteq
\subseteqq \supseteqq
\Subset \Supset
\prec \succ
\preccurlyeq \succcurlyeq
\curlyeqprec \curlyeqsucc
\preceq \succeq
\precsim \succsim
\precapprox \succapprox
\asymp
\vdash \dashv
\models
\Vvdash
\vartriangleleft \vartriangleright
\blacktriangleleft \blacktriangleright
Δυαδικές σχέσεις (αρνήσεις)
Σύνταξη Εμφάνιση
\neg
\not< \not> \ngtr
\not=, \neq, \ne
\nsim
\not\approx
\ncong
\not\equiv
\not\le \not\ge
\nleqq \ngeqq
\lneq \gneq
\lneqq \gneqq
\lvertneqq \gvertneqq
\nleqslant \ngeqslant
\lnsim \gnsim
\lnapprox \gnapprox
\notin
\not\simeq
\not\sqsubseteq \not\sqsupseteq
\not\subset \not\supset
\nsubseteq \nsupseteq
\nsubseteqq \nsubseteqq
\varsubsetneq \varsupsetneq
\subsetneqq \supsetneqq
\varsubsetneqq \varsupsetneqq
\nprec \nsucc
\npreceq \nsucceq
\precneqq \succneqq
\precnsim \succnsim
\precnapprox \succnapprox
\not\asymp
\nshortmid
\nshortparallel \nparallel
\nvdash \nvDash
\nVdash \nVDash
\ntriangleleft \ntriangleright
\ntrianglelefteq \ntrianglerighteq

Εκθέτες και δείκτες[επεξεργασία]

Περιγραφή Σύνταξη Εμφάνιση
εκθέτης a^2
δείκτης a_2
διαδοχικοί εκθέτες {a^3}^4
διαδοχικοί δείκτες {(\mathrm{NH}_3)}_2
Ομαδοποιήση a^{2+2}
a_{i, j}
απλός συνδυασμός εκθέτη-δείκτη τόσο το x_2^3 όσοκαι το x^3_2 δίνουν
διαδοχικός συνδυασμός εκθέτη-δείκτη {x_2}^3
{x^3}_2

πρόθεση εκθέτη και δείκτη {}^4_2\mathrm{He}
παράγωγος γενικά x' ή x^\prime
λανθασμένο: x\prime

λανθασμένο:
χρονική παράγωγος \dot{x} ή \ddot{x} ή
παράγωγος σε σημείο \left. \frac{df}{dx} \right|_{x_0} ή
\left. \frac{\mathrm df}{\mathrm dx} \right|_{x_0}
ή
σύμβολο αθροίσματος \sum_{k=1}^N k^2
σύμβολο αθροίσματος (συνεπτυγμένο για ρέον κείμενο) \sum\nolimits_{k=1}^N k^2
σύμβολο αθροίσματος σε περισσότερες σειρές \sum_{k\in M,\atop k>5} k
γινόμενο \prod_{i=1}^N x_i
γινόμενο σε ρέον κείμενο \prod\nolimits_{i=1}^N x_i
ρίζα \sqrt{2} \approx 1{,}4
\sqrt[n]{x}
ένωση συνόλων \bigcup_{\lambda\in\Lambda} A_\lambda
τομή συνόλων \bigcap_{\lambda\in\Lambda} A_\lambda
όριο \lim_{n \to \infty}x_n
εκθετικές συναρτήσεις \mathrm e^{-\alpha x^2} („e“ ορθό)
e^{-\alpha x^2} („e“ πλάγιο)
σε πολύπλοκους εκθέτες:
\exp\left(-\frac {1}{2}\left(\frac{x-\mu}\sigma\right)^2\right)
ολοκλήρωμα (συνεπτυγμένο για εξοικονόμηση χώρου) \int_{-N}^N \mathrm e^x\,\mathrm dx
\int_{-N}^N e^x\,dx
ολοκλήρωμα (όρια άνω και κάτω του συμβόλου) \int\limits_{-N}^N
ερμιτιανός συζυγής (ή προσαρτημένος) πίνακας A^\dagger
ανάστροφος πίνακας A^T, A^{\mathrm T}, A^{\mathsf T} ή A^\top , , ή
συμπληρωματικός πίνακας (θεωρία συνόλων) A^C, A^{\mathrm C} ή A^{\mathsf C}

Οι σπανιότερες διατυπώσεις \complement A να αποφεύγονται.

, ή

διάταξη εκατέρωθεν \sideset{_m^n}{_s^e}\prod_a^b
διάταξη κάτωθεν \underset{x}{y}
διάταξη άνωθεν \overset{x}{y}
\stackrel{\mathrm{def}}= (για σχέσεις)
βέλη με επιγραφές \xrightarrow\alpha ή πιο σύνθετα
A \xleftarrow[P+1]{n+\mu-1} B \xrightarrow[T]{n\pm i-1} C
ή

Παρατήρηση:

Το e των εκθετικών και το d των διαφορικών εξισώσεων μπορούν να γραφούν είτε πλάγια, είτε ορθά, αρκεί αυτό να γίνεαται ενιαία σε ένα άρθρο.

Γραμμές,βέλη κ.τ.λ. άνω ή κάτω των όρων[επεξεργασία]

Περιγραφή Σύνταξη Εμφάνιση
υπεργράμμιση \overline {...}
υπογράμμιση \underline {...}
διπλή υπογράμμιση \underline{\underline{...}}
άνω βέλος με δεξιά φορά \overrightarrow {...}
άνω βέλος με αριστερή φορά \overleftarrow {...}
πίλος (hat) \widehat {...}
αγκύλες έκτασης άνω \overbrace {ABC} με επιγραφή \overbrace {ABC}^{123} με επιγραφή
αγκύλες έκτασης κάτω \underbrace {ABC} με επιγραφή \underbrace {ABC}_{123} με επιγραφή

Λογικοί ποσοδείκτες[επεξεργασία]

Παρατήρηση: Η χρήση ποσοδεικτών περιορίζει την αναγωσιμότητα για το ευρύ κοινό. Η χρήση τους καλό είναι να περιορίζεται.

Περιγραφή Σύνταξη Εμφάνιση
για κάθε \forall x \, A(x)
υπάρχει τουλάχιστον ένα \exists x \, A(x)
δεν υπάρχει \nexists x \, A(x)
εναλλακτικά (σπανίως εν χρήσει):
για κάθε \bigwedge_x A(x)
υπάρχει ένα \bigvee_x A(x)

Μαθηματικά μικροσημεία[επεξεργασία]

Περιγραφή Σύνταξη Εμφάνιση
διανυσματικό βέλος \vec a
παράγωγος γενικά a' ή a^\prime
χρονική παράγωγος \dot a
δεύτερη χρονική παράγωγος \ddot a
χρονική παράγωγος διανύσματος \dot{\vec a}
παύλα (μέση τιμή) \bar a
υπεργράμμιση (συμπλήρωμα ή συζυγία) \overline a
υπογράμμιση \underline a
διπλή υπογράμμιση \underline{\underline a}
περισπωμένη \tilde a
πίλος(hat) \hat a
βαρεία \grave a
οξεία \acute a
hatschek (βραχύ) \check a
breve \breve a
μη a\!\!\!/

Ονόματα συναρτήσεων[επεξεργασία]

τριγων.
\sin
\cos
\tan
\cot
\sec
\csc
\arcsin
\arccos
\arctan
\arccot
\arcsec
\arccsc
υπερβ.
\sinh
\cosh
\tanh
\coth
λοιπά
\arg
\deg
\det
\dim
\exp
\lg
\ln
\log
\max
\min
\mod
\bmod
\pmod
\gcd
\hom
\inf
\ker
\lim
\liminf
\limsup
\Pr
\sup
\sgn

Παρατήρηση για ονόματα συναρτήσεων[επεξεργασία]

συναρτήσεις (ορθά) \sin x + \ln y + \operatorname{supp} \, z
συναρτήσεις (λανθασμένα) sin x + ln y + supp z

Άνω κάτω τελεία στα πεδία ορισμού[επεξεργασία]

Για αυτόν τον σκοπό υπάρχει η εντολή \colon:

ορθό διάστημα f\colon \R \to \R
λανθασμένο πολύ μεγάλο διάστημα f: \R \to \R
ορθά διαστήματα μεταξύ των „:“ a:b:c = d:e:f (HTML), (PNG)

Κλάσματα και διωνυμικοί συντελεστές[επεξεργασία]

Περιγραφή Σύνταξη Εμφάνιση
κλάσματα \frac{2}{4} απαρχαιωμένο: {2 \over 4}
απλά κλάσματα σε ρέον κείμενο:

\textstyle \frac{2}{3} ή σύντομα
\tfrac{2}{3}

\dfrac{2}{3}
διωνυμικοί συντελεστές \binom{n}{k} απαρχαιωμένο: {n \choose k}
\dbinom{n}{k}
σε ρέον κείμενο:

\tbinom{n}{k}

Ολοκληρώματα[επεξεργασία]

Περιγραφή Σύνταξη Εμφάνιση
ολοκλήρωμα \int_{-N}^N
\int\limits_{-N}^N
πολλαπλό ολοκλήρωμα \iint_a^b \iiint_a^b \iiiint_a^b
επικαμπύλιο ολοκλήρωμα \oint_c

Εξισώσεις σε πολλαπλές σειρές[επεξεργασία]

Σύνταξη Εμφάνιση
\begin{align}

L & = \lim_{|x| \to \infty}\ \frac{\cos \frac 1x \cdot \frac{-1}{x^2}}{\frac{-1}{x^2}}\\
  & = \lim_{|x| \to \infty} {\cos\frac 1x} \cdot \frac{-1}{x^2} \cdot \frac{x^2}{-1}\\
  & = \cos\frac 1{\infty} = \cos 0 = 1
\end{align}

\begin{alignat}{2}

L & = \lim_{|x| \to \infty}\ \frac{\cos \frac 1x \cdot \frac{-1}{x^2}}{\frac{-1}{x^2}} &\quad& \text{by me}\\
  & = \lim_{|x| \to \infty} {\cos\frac 1x} \cdot \frac{-1}{x^2} \cdot \frac{x^2}{-1} && \text{by him}\\
  & = \cos\frac 1{\infty} = \cos 0 = 1 && \text{Axiom 3}
\end{alignat}

Διακλαδώσεις περιπτώσεων[επεξεργασία]

Σύνταξη Εμφάνιση
f(n)=\begin{cases}

n/2, & \gamma \iota \alpha\ n\ \acute \alpha \rho \tau \iota \omicron\\
3n+1, & \gamma \iota \alpha\ n\ \pi \epsilon \rho \iota \tau \tau \acute {\omicron}
\end{cases}

Παρενθέσεις και σημεία περιορισμού[επεξεργασία]

Στρογγυλές παρενθέσεις και άγκιστρα ως επί το πλείστον πληκτρολογούνται απευθείας (f(x),a[y]: ). Αγκύλες τυπώνονται με \{ και με \}, μυτερές παρενθέσεις με \langle και με \rangle (όχι απευθείας με < και >):

μυτερές παρενθέσεις (ορθά) \langle x,y \rangle
μυτερές παρενθέσεις (λανθασμένα) <x,y>

Εάν οι παρενθέσεις περικλείουν μεγαλύτερες εκφράσεις π. χ ένα κλάσμα, αυτό θα πρέπει να προμηνύεται στον κώδικα μέσω \left έκφραση \right ή μιας από τις ακόλουθες κατασκευές:

\left( \frac{x+2}{x^3+7} \right\rangle

Το \left και το \right πρέπει να εμφανίζονται κατά ζεύγη και με τις σχετικές παρενθέσεις π. χ.\left( μαθ. έκφραση \right), ή \left\{ μαθ. έκφραση \right\}. Εάν από την μία πλευρά δεν επιθυμείται σημείο περιορισμού \left ή \right τότε γίνεται συνδυασμός με μία τελεία: \left. ομοίως \right.

\left. \frac{\partial V}{\partial x} \right\rbrace

Για την ειδική περίπτωση της διακλάδωσης περιπτώσεων υπάρχει το cases βλ. άνωθι.

Σε ορισμένες περιπτώσεις η χρήση των \left και \right οδηγεί σε παρενθέσεις, που είναι δυσανάλογα μεγάλες ή μικρές. Σε τέτοια περίπτωση υπάρχει επιπλέον η δυνατότητα διαβάθμισης του μεγέθους μέσω \big, \Big, \bigg ή \Bigg. Η χρήση είναι ανάλογη με το \left και \right.

Κατάλογος συμβόλων περιορισμού[επεξεργασία]

Περιγραφή Σύνταξη Εμφάνιση
στρογγυλές παρενθέσεις (A)
άγκιστρο [A]
\lbrack \rbrack

αγκύλη \{ A\}
\lbrace \rbrace

στρογγυλοποίηση προς τα κάτω \lfloor A \rfloor
στρογγυλοποίηση προς τα άνω \lceil A \rceil
μυτερές παρενθέσεις \langle A \rangle
απόλυτη τιμή \left| A \right|
\vert

νόρμα \| A \|
\Vert

χρήση των \left. και\right.,
με μονόπλευρο περιορισμό:
\left. \frac AB \right\} \to X
κώχες (γωνίες) \ulcorner, \urcorner
\llcorner, \lrcorner

Χειρακτικά (manual) σύμβολα περιορισμού[επεξεργασία]

Τα \mathopen και \mathclose καθιστούν δυνατή την χρήση χειρακτικών συμβόλων περιορισμού. Εφόσον π. χ. η άνω κάτω τελεία δεν προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί ως δυαδικός τελεστής αλλά ως περιορισμός τότε προσφέρεται η εξής σύνταξη:

Σύνταξη Εμφάνιση
foo\mathopen:a,b\mathclose:bar
προς σύγκριση: foo:a,b:bar

Μαθηματικά διαστήματα[επεξεργασία]

Περιγραφή Σύνταξη Εμφάνιση
κλειστό διάστημα [a,b]
ανοικτό διάστημα (a,b)

{]a,b[}


ηµιανοικτό διάστημα [a,b)

{[a,b[}


Κατά την χρήση αγκίστρων ][ για τις ανοικτές πλευρές πρέπει επιπλέον να χρησιμοποιηθούν αγκύλες για να μην δημιουργηθούν λανθασμένα κενά.

Ογκώδεις εκφράσεις εντός παρενθέσεων[επεξεργασία]

δύσμορφο: ( \frac{1}{2} ) εύμορφο: \left( \frac{1}{2} \right) ή \bigg(\frac 12\bigg)
δύσμορφο: εύμορφο: ή

Διάφορες διαβαθμήσεις μεγέθους[επεξεργασία]

\bigl( ... \bigr)
\Bigl( ... \Bigr)
\biggl( ... \biggr)
\Biggl( ... \Biggr)

λειτουργεί και το \big του οποίου όμως συνιστάται η αποφυγή.

Βέλη[επεξεργασία]

Σύνταξη Εμφάνιση
\circlearrowleft \circlearrowright
\curvearrowleft \curvearrowright
\downarrow \uparrow
\downdownarrows \upuparrows
\Downarrow \Uparrow
\hookleftarrow \hookrightarrow
\leftarrow \rightarrow
\Leftarrow \Rightarrow
\leftarrowtail \rightarrowtail
\leftharpoondown \rightharpoondown
\leftharpoonup \rightharpoonup
\leftleftarrows \rightrightarrows
\leftrightarrow \Leftrightarrow
\leftrightarrows \rightleftarrows
\leftrightharpoons \rightleftharpoons
Σύνταξη Εμφάνιση
\leftrightsquigarrow \rightsquigarrow
\Lleftarrow \Rrightarrow
\longleftarrow \longrightarrow
\Longleftarrow \Longrightarrow
\longleftrightarrow
\Longleftrightarrow
\longmapsto \mapsto
\looparrowleft \looparrowright
\Lsh \Rsh
\multimap
\nearrow \nwarrow \searrow \swarrow
\nLeftarrow \nRightarrow
\nleftrightarrow \nLeftrightarrow
\restriction
\twoheadleftarrow \twoheadrightarrow
\updownarrow \Updownarrow

Διανυσματικά βέλη μπορούν να δημιουργηθούν μέσω \vec x: .
Για τα υπόλοιπα βέλη βλέπε Εκθέτες και Δείκτες άνωθι.

Αποσιωποιητικά[επεξεργασία]

Υπάρχουν σημασιολογικά αποσιωποιητικά:

Περιγραφή Σύνταξη Εμφάνιση
δυαδικές πράξεις/σχέσεις a_1 + a_2 + \dotsb + a_n
απαριθμήσεις („dots with commas“) 1, 2, \dotsc, n
πολλαπλασιασμοί a_1 a_2\dotsm a_n
ολοκληρώματα \int_{A_1}\int_{A_2}\dotsi\int_{A_n}
λοιπά („other dots“) \square\dotso\square

Επίσης υπάρχουν συντακτικά αποσιωποιητικά, των οποίων η χρήση συνιστάται μόνον εφόσον δεν υπάρχουν κατάλληλα σημασιολογικά:

Περιγραφή Σύνταξη Εμφάνιση
διαγωνίως
( \iddots σε άλλη κλίση δεν παριστάνονται)
\ddots
κατακόρυφα \vdots
οριζόντια,μέσον A_{11} \cdots A_{1n}
οριζόντια,κάτω \square \ldots \square

Διαγραμμίσεις[επεξεργασία]

Περιγραφή Σύνταξη Εμφάνιση
διαγράμμιση (κάτω αριστερά πρός άνω δεξιά) \cancel {a}
διαγράμμιση (άνω αριστερά πρός κάτω δεξιά) \bcancel {a}
διαγράμμιση (σταυρωτά) \xcancel {a}
διαγράμμιση με βέλος (κάτω αριστερά πρός άνω δεξιά) \cancelto {0}{a}

Παρεμβολή κενών διαστήματων[επεξεργασία]

Για την χειρόρρυθμη ρύθμιση των κενών διαστημάτων το TeX παρέχει τις εξής εντολές:

Μέγεθος κενού Περιγραφή Σύνταξη Εμφάνιση
2 quad a \qquad b 2 quad
1 quad a \quad b 1 quad
κανονικό διάστημα a\ b ?
μεγάλο διάστημα a\;b 5/18 quad
μικρό διάστημα a\,b 3/18 quad
κανένα διάστημα ab 0 quad
μικρό αρνητικό διάστημα a\!b −3/18 quad

Το μήκος 1 quad αντιστοχεί σε 1 em.

Επιπλέον υπάρχει η δυνατότητα χαρακτηρισμού ως « σύνηθες μαθηματικό σύμβολο » για τον αυτόματο καθορισμό του παρεμβαλλομένου διαστήματος:

Περιγραφή Σύνταξη Παράδειγμα Εμφάνιση
σύνηθες μαθηματικό σύμβολο \mathord a+\mathord\downarrow
a+\downarrow

a\mathord=b
a=b

Κατακόρυφη στοίχιση[επεξεργασία]

Μέσω της CSS-προεπιλογής

img.tex { vertical-align: middle; }

γίνεται κάθετη κεντρική στοίχιση π. χ.:

Χρώματα[επεξεργασία]

Εξισώσεις μπορούν να περιέχουν χρώματα:

{ \color{Blue}x^2 } + { \color{Brown} 2x } - { \color{OliveGreen} 1 }
x_{1,2} = \frac{ -b \pm \sqrt{ \color{red} b^2-4ac } }{2a}

Η ετικέτα <math> μπορεί να τροποιηθεί εμφανισιακά.

<math style="border: 1px blue; border-style: dashed; padding: 1em;">a^2+b^2=c^2</math> δίνει:


Τι δεν γίνεται[επεξεργασία]

  • Ειδικοί χαρακτήρες: Ειδικοί χαρακτήρες μπορούν να τεθούν σε \mbox \mbox{öäöß}=, αλλά όχι σε \text για άγνωστη αιτία.
  • Δυαδικοί τελεστές: \lhd, \rhd, \unlhd, \unrhd
  • Δυαδικές συγκρίσεις: \Join
  • Πολυδιάστα επικαμπύλια ολοκληρώματα: \oiint, και παρακάμψεις όπως
    ή

    καθώς και ο κώδικας αυτών
    \iint_{\partial V}\!\!\!\!\!\!\!\!\!\!\!\!\!\!\!\!\!\!\!\;\;\;\subset\!\supset \mathbf D\;\cdot\mathrm{d}\mathbf A = Q(V)
    είναι δυσανάγνωστα και σε μορφή κειμένου (text-style) επιπλέον δυσδιάκριτα .
  • Κενό-φάντασμα: \hphantom, \vphantom, \phantom
  • Άρνηση (negation): \not\preqeq, \not\sym, \not\succec.
  • Ελληνικοί χαρακτήρες: Ελληνικοί μικροί χαρακτήρες αποτυπώνονται μόνον πλάγια και όχι ορθά. Τα \mathrm και \mathit οδηγούν στο ίδιο αποτέλεσμα.
  • Εβραϊκοί χαρακτήρες: Μόνον τα πρώτα γράμματα είναι δυνατά \chet, \zayin, \waw, ... τα άλλα όχι
  • Βέλη: \leadsto
  • Βέλη ισορροπίας \rightleftharpoons με μεταβλητές πάνω και κάτω \xrightleftharpoons{άνω}{κάτω}. Feature Request: chemarr package
  • Ορισμός επιπλέον χρωμάτων: \definecolor
  • Σύμβολα συνόλων με απλή γραμμή:
Λειτουργία Αντικαθίσταται με Εμφάνιση Διαφορά
\mathds ή \mathbbm \mathbb Οι χαρακτήρες εχούν τα διπλά ίχνη αλλού σε σχέση με
  • Λοιπά αποσιωποιητικά: \iddots
  • Παρενθέσεις και σύμβολα περιορισμού:
Λειτουργία Αντικαθίσταται με Εμφάνιση Μειονέκτημα
\lvert A\rvert \vert A \vert λανθασμένο κενό, π. χ. σε
\lVert A\rVert \Vert A \Vert
\interleave A\interleave |||A||| λανθασμένο κενό
\left\bbracket B \right\bbracket [\![ B ]\!] δεν κλιμακώνεται με \left και \right
Επιπλέον: \lgroup, \rgroup, \lmoustache, \rmoustache.
  • Λοιπά:
Λειτουργία Αντικαθίσταται με Εμφάνιση Μειονέκτημα
\unit{nF} \mathrm{nF}, \text{Text} μη σημασιολογικό
\text{\"u} ή \mathrm{ \ddot u} \mbox{ü}
\sum_{\substack{0<i<m\\0<j<n}}P(i,j) ή
\sum_{\begin{subarray}{l}0<i<m\\ 0<j<n\end{subarray}}P(i,j)
\sum_{0\le i\le m\atop 0<j<n}P(i,j)

όχι τόσο ευέλικτο

\permil {}^{0\!}\!/\!_{00} το σύμβολο ‰ είναι πιο ωραίο
\textdegree, \degree (και \textcelsius, \celsius) ^\circ μη σημασιολογικό

Παραδείγματα[επεξεργασία]

Τετραγωνική εξίσωση[επεξεργασία]



<math>x_{1,2} = \frac{-b \pm \sqrt{b^2-4ac} }{2a}</math>

Ογκώδες κλάσμα και παρένθεση[επεξεργασία]



<math>2 = \left( \frac{\left( 3-x \right) \cdot 2}{3-x} \right)</math>


<math>S_\text{new} = S_\text{old} + \frac{\left( 5-T \right) ^2} 2</math>

Ολοκληρώματα[επεξεργασία]



<math>\int_a^x \int_a^s f(y)\,\mathrm dy\,\mathrm ds
=\int_a^x f(y)(x-y)\,\mathrm dy</math>

ή εναλλακτικά σε πλάγια γραφή:

<math>\int_a^x \int_a^s f(y)\,dy\,ds
=\int_a^x f(y)(x-y)\,dy</math>

Αθροίσματα[επεξεργασία]



<math>\sum_{m=1}^\infty \sum_{n=1}^\infty
\frac{m^2n}{3^m \left( m3^n + n3^m \right) }</math>

Παράγωγοι[επεξεργασία]



<math>u'' + p(x)u' + q(x)u = f(x), \quad x > a</math>

Μιγαδικοί αριθμοί[επεξεργασία]



<math>z=a+ib \text{ ή } z=a+\mathrm ib, \quad |\bar z^n| = |z|^n, \quad \arg(z^n) = n \arg(z)</math>

Ολοκρηρωτική εξίσωση[επεξεργασία]



<math>\phi_n(\kappa) = \frac{1}{4\pi^2\kappa^2} \int_0^\infty
\frac{\sin(\kappa R)}{\kappa R} \frac{\partial}{\partial R}
\left[ R^2 \frac{\partial D_n(R)}{\partial R} \right]\mathrm dR</math>

Προτιθέμενος δείκτης[επεξεργασία]



<math>{}_pF_q(a_1, \ldots, a_p; c_1, \ldots, c_q; z) =
\sum_{n=0}^\infty \frac{(a_1)_n \cdots (a_p)_n}{(c_1)_n \cdots (c_q)_n} \frac{z^n}{n!} \,</math>

Επιπλέον δείγμα[επεξεργασία]



<math>\phi_n(\kappa) = 0{,}033 C_n^2 \kappa^{-11/3}, \quad
\frac{1}{L_0} \ll \kappa \ll \frac{1}{l_0}\,</math>

Διασυνδέσεις[επεξεργασία]