Νεοϊνδοευρωπαϊκή Μάθημα 1
ΝΕΟΪΝΔΟΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΜΑΘΗΜΑ 1
ΜΙΑ ΤΕΧΝΗΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
(Με βάση το σχετικό δικό μας βιβλίο (των Ιωαννίδη Κ. & Ιωαννίδου Αικ.) του 2008) --ΚώτσονΙωαν 19:46, 27 Αυγούστου 2009 (UTC)
ΜΑΘΗΜΑ 1. ΤΟ ΑΡΘΡΟ
1.1.1. ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΡΘΡΟ
Το άρθρο διακρίνεται σε οριστικό και αόριστο. Το οριστικό είναι μία μονοσύλλαβη λέξη που χρησιμοποιείται μπροστά από ονόματα για να δηλώσει το γένος τους και να δείξει ότι πρόκειται για γνωστά και ορισμένα πρόσωπα ή πράγματα, όπως είδα τον άνθρωπο. Το αόριστο άρθρο, που συνήθως συμπίπτει με το αριθμητικό ένας, μία, ένα, χρησιμοποιείται όταν θέλουμε να δηλώσουμε ότι πρόκειται για κάποιο αόριστα δηλούμενο πρόσωπο ή πράγμα, όπως έναν άνθρωπο. Το άρθρο, που εμφανίζεται στον Όμηρο ως εξέλιξη κάποιας δεικτικής αντωνυμίας της Ινδοευρωπαϊκής, αναπτύχθηκε στη δομή της αρχαίας Ελληνικής αλλά και σε άλλες ινδοευρωπαϊκές γλώσσες, όπως η Γερμανική, η αρχαία Ιρλανδική1 και η Σανσκριτική2, που χρησιμοποίησε ως άρθρο σε ορισμένες περιπτώσεις τα ένας και κάποιος, ή οι λατινογενείς γλώσσες, ενώ δε χρησιμοποιήθηκε στη Λατινική.
1.1.2. ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΗΣ ΝΕΟΪΝΔΟΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ
Το άρθρο της Νεοϊνδοευρωπαϊκής διακρίνεται σε οριστικό και αόριστο και έχει ευρύτατη και πολύ σημαντική χρήση γιατί προσδιορίζει το ουσιαστικό. Το οριστικό άρθρο έχει τον τύπο se για ενικό και πληθυντικό, για όλα τα γένη και αριθμούς, και προέρχεται από την πιθανή δεικτική αντωνυμία της Ινδοευρωπαϊκής so3, sa, tod, στη Σανσκριτική sa3, sa, tad. Το αόριστο άρθρο έχει τον τύπο ene για ενικό και πληθυντικό, για όλα τα γένη και αριθμούς, και προέρχεται από το αριθμητικό της Ινδοευρωπαϊκής sem4.
Το οριστικό άρθρο μπαίνει μπροστά από τα ουσιαστικά και δηλώνει ότι πρόκειται για ουσιαστικά, δείχνει την πτώση τους, δεν παίρνει δηλωτικές του γένους καταλήξεις ή του αριθμού και της πτώσης, αλλά κλίνεται σε όλες τις πτώσεις με τα πτωτικά μόρια των ουσιαστικών. Το αόριστο άρθρο μπαίνει μπροστά από τα ουσιαστικά, δείχνει την πτώση τους, δεν παίρνει δηλωτικές του γένους καταλήξεις ή του αριθμού και της πτώσης, αλλά κλίνεται σε όλες τις πτώσεις με τα πτωτικά μόρια των ουσιαστικών, όπως φαίνεται και από τον παρακάτω πίνακα κλίσης των άρθρων. Το άρθρο μπορεί και να παραλείπεται όταν δε δυσχεραίνεται το νόημα. Οριστικό άρθρο παίρνουν και τα κύρια ονόματα.
ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ ΤΗΣ ΝΕΟΪΝΔΟΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ
ΟΡΙΣΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ - ΑΟΡΙΣΤΟ ΑΡΘΡΟ
ΕΝΙΚΟΣ - ΠΛΗΘ/ΚΟΣ / ΕΝΙΚΟΣ - ΠΛΗΘ/ΚΟΣ
Ονομαστική se - se / ene - ene
Γενική of se - of se / of ene - of ene
Δοτική te se - te se / te ene - te ene
Αιτιατική se - se / ene - ene
Κλητική o (επιφών.) o / o o
1.2.1. ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΝΕΟΪΝΔΟΕΥΡΩΠΑΪΚΗ
ΛΕΞΗ - ΘΕΜΑ / ΛΕΞΗ - ΣΗΜΑΣΙΑ
ἐγώ, σύ - eg, su / eg, tu, he, ha, hon - εγώ, εσύ, αυτός
ἡμεῖς, ὑμεῖς - eme, ume / nos, vos, hes, has, had - εμείς, σείς, αυτοί
ἐμοῦ, ἡμῶν - γενική / of eg, of nos γενική -
ἐμοί, ἡμῖν - δοτική / te eg, te nos - σε εμένα, σε μάς
ἐμέ, ἡμᾶς - αιτιατική / eg, nos - εμένα, εμάς
ἐξ ἐμοῦ, ἐξ ἡμῶν / ek eg, ek nos
ἐν ἐμοί, ἐν ἡμῖν / in eg, in nos
σοῦ, ὑμῶν - se, ume / of tu, of vos - εσένα, εσάς
σοί, ὑμῖν δοτική / te tu, te vos - σε εσένα, σε σας
σέ, ὑμᾶς αιτιατική / tu, vos - εσένα, μας
οὗτος, -η, -το out, tout / he,ha,hon (προσωπική) - αυτός, -ή, -ό
οὗτοι, -αι, -τα / hes, has, had - αυτοί, -ές, -ά
τούτου, ταύτης / of he, of ha - αυτού, αυτής
τούτοις, ταύταις / te hes, te has - σε αυτούς, αυτές
εἰμί, ἔχω - es1, eh2 / eg es, eg eh - είμαι, έχω
εἶ, ἔχεις / tu es, tu eh - είσαι, έχεις
ἐστί, ἔχει / he, ha, hon es, eh - είναι, έχει
ἐσμέν, ἔχομεν / nos es, nos eh - είμαστε, έχουμε
ἐστέ, ἔχετε / vos es, vos eh - είστε, ἔχετε
εἰσί, ἔχουσι / hes, has, had es, eh - είναι, έχουν
ὁ διδάσκαλος - didaskal / se didaskal - ο δάσκαλος
ἡ διδάσκαλος - didaskal / se didaskala - η δασκάλα
τοῦ διδασκάλου - didaskal / of se didaskal - του δασκάλου
τὸν διδάσκαλον - didaskal / se didaskal - το δάσκαλο
ὁ μαθητής - matet / se matet - ο μαθητής
ἡ μαθήτρια - matet / se mateta - η μαθήτρια
τὸ γυμνάσιον - gumnasi / se gumnasi - το γυμνάσιο
τὸ λύκειον - lukei / se lukei - το λύκειο
ὁ καθηγητής - kateget / se kateget - ο καθηγητής
ἡ καθηγήτρια - kateget / se kategeta - η καθηγήτρια
ἡ βύβλος - bubl / se bubl - το βιβλίο
ὁ παῖς - paid / se paid - το παιδί
ἡ παῖς - paid / se paida - το κορίτσι
ὁ πατήρ - pater3 / se pater - ο πατέρας
ἡ μήτηρ - mater3 / se mater - η μητέρα
γράφω - graf / eg graf - γράφω
γράφεις, γράφει - graf / tu graf, he graf - γράφεις, γράφει
γράφουμε - graf / nos graf - γράφουμε
γράφουσι - graf / hes, has, had graf - γράφουν
φέρω - fer / eg fer - φέρνω
δί-δω-μι - do / eg do - δίνω
πράττω <πραγ-j- - prag / eg prag - κάνω
ἥν < αναφ. αντ. - a / a - την οποία
ge < εμφατικό - ge / ge - βέβαια, εμφατικό
φοιτά-ω - foita / eg foita - φοιτώ
εἶμι - i / eg i - πηγαίνω
1.2.2. ΚΕΙΜΕΝΟ ΝΕΟΪΝΔΟΕΥΡΩΠΑΪΚΟ.
Eg es didaskal ke tu es matet, ala he es se pater of se mateta Georgia. Se matet eh duo bubles, ala eg eh tres didaskales ke en didaskala. Nos es in se lukei ke graf, ala vos es in se gumnasi ke u eh bubles, dioti vos es paides. Hes eh paides, ala nos eh pater ke mater. In se lukei nos eh ene kategetes ke ene kategetaes. Se kategetes didask istori, ala se kategetaes didask geografi te se paides. Ha es se Maria ke he es se Nikolaos. Se Maria ke se Nikolaos es matetes. Ha es se Katerina ke graf se matemates in se lukei. Age tu hair, o didaskal! Age vos hair, o matetes! Se Maria agapa polle se Nikolaos, o es agat fil of se Maria. Se Katerina agapa se Maria, sun a ge ha foitaba in se lukei ke a ge ha gnoka ote has iba eis se gumnasi. Eg agapa se Nikolaos o ge eg gno poll hrones.
1.2.3. ΣΧΟΛΙΑ (Η ανάλυση του κειμένου γίνεται κατά περιόδους και προτάσεις).
Στη Νεοϊνδοευρωπαϊκή δεν υπάρχουν πνεύματα και τόνοι. Όλες οι λέξεις τονίζονται στην πρώτη συλλαβή και στις υπερτρισύλλαβες λέξεις αναπτύσσεται και δευτερεύων τόνος στην τρίτη και πέμπτη από την αρχή συλλαβή. Ο βασικός τόνος της πρότασης, αν δεν υπάρχει έμφαση, μπαίνει στα ουσιαστικά και τα ρήματα.)
eg es, tu es, he es: είμαι, είσαι, είναι, ρήματα των τριών κύριων προτάσεων της πρώτης περιόδου, didaskal, matet, se pater: κατηγορούμενα, ke: συμπλεκτικός σύνδεσμος, ala: αντιθετικός σύνδεσμος, of se mateta: της μαθήτριας, γενική κτητική, Georgia παράθεση. eh, eh: έχει, έχω, ρήματα των δύο κύριων προτάσεων, se matet, eg: υποκείμενα, bubles, didaskales, didaskala: αντικείμενα, duo, tres, en: επιθετικοί προσδιορισμοί.
nos es, graf, vos es, u eh, vos es: είμαστε, γράφουμε, είστε, δεν έχετε, εἰστε, ρήματα των τεσσάρων κύριων προτάσεων και της δευτερεύουσας αιτιολογικής, dioti: διότι, αιτιολογικός σύνδεσμος, in se lukei, in se gumnasi: στο λύκειο, στο γυμνάσιο, εμπρόθετοι προσδιορισμοί στάσης, bubles: βιβλία, αντικείμενο, paides: παιδιά, κατηγορούμενο.
hes eh, nos eh: έχουν, έχουμε, ρήματα των δύο κύριων προτάσεων, paides, pater, mater: αντικείμενα. nos eh: έχουμε, ρήμα της κύριας πρότασης, kategetes, kategetaes: καθηγητές, καθη- γήτριες, αντικείμενα, ene, ene: κάποιους, επιθετικοί προσδιορισμοί.didask, didask: διδάσκουν, διδάσκουν, ρήματα των δύο κύριων προτάσεων, se kate-getes, se kategetaes: υποκείμενα, istori, geografi: άμεσα αντικείμενα, te se paides: έμμεσο αντικείμενο.
ha es, he es: είναι, είναι, ρήματα των δύο κύριων προτάσεων, se Maria, se Nikolaos: κατηγορούμενα. es: είναι, ρήμα της κύριας πρότασης, matetes: κατηγορούμενο. ha es, graf: είναι, γράφει, ρήματα των δύο κύριων προτάσεων, se matemates: τα μαθήματα, αντικείμενο. age tu hair, age vos hair: γειά σου, γειά σας, ρήματα σε προστακτική των δύο κύριων προτάσεων, o didaskal! o matetes! δάσκαλε, μαθητές, κλητικές προσφωνήσεις.
agapa, o es, agapa, sun a ge ha foiteba, a ge ha gnoka, ote has iba, eg agapa, o ge eg gno: αγαπάει, ο οποίος είναι, αγαπάει, με την οποία φοιτούσε, την οποία είχε γνωρίσει, όταν πήγαιναν, αγαπώ, τον οποίο γνωρίζω, ρήματα της κύριας, των δύο αναφορικών, της χρονικής, της κύριας και της αναφορικής πρότασης, polle: πολύ, επιρρηματικός προσδιορισμός του ποσού, se Nikolaos: αντικείμενο, o: ο οποίος, υπο-κείμενο, agat fil: καλός φίλος, κατηγορούμενο, of se Maria: της Μαρίας, γενική κτητική, sun a ge: με την οποία, εμπρόθετος προσδιορισμός συνοδείας, in se lukei: στο λύκειο, εμπρόθετος προσδιορισμός τόπου, a ge: την οποία, αντικείμενο, συνοδεύεται από το εμφατικό μόριο ge, γιατί το αντικείμενο βρίσκεταιι στην αρχή της πρότασης, o ge: τον οποίο, αντικείμενο, eis se gumnasi: στο γυμνάσιο, εμπρόθετος προσδιορισμός κίνησης σε τόπο.
1.3. ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1.3.1. Γράψε δίπλα στις αρχαίες ελληνικές λέξεις τις αντίστοιχες λέξεις της Νεοϊνδοευρωπαϊκής:
ΑΡΧ. ΕΛΛ. ΛΕΞΗ / ΝΕΟΪΝΔ. ΛΕΞΗ
ἀβέβαι-ος / se abebai
ἄδικ-ος /
αἰπόλ-ος (βοσκός) /
αἱρέ-ω /
αἰσθ-άν-ομαι /
βακτηρί-α /
γόνυ, γόνατ-ος /
διακρίν-ω /
ἐκμισθό-ω /
ἐπιμέν-ω /
ἠγέ-ομαι /
θεωρέ-ω /
ἵππ-ος /
κάθοδ-ος /
κατέχ-ω /
λάρναξ, λάρνακ-ος /
1.3.2. Γράψε δίπλα στις λέξεις της Νεοϊνδοευρωπαϊκής τις αντίστοιχες αρχαίες ελληνικές λέξεις:
ΝΕΟΪΝΔ. ΛΕΞΗ ΑΡΧ. ΕΛΛ. ΛΕΞΗ
lamp / λάμπ -ω
malak ὁ /
merid ἡ /
men ρ. (=ρήμα) /
ksenodoh ὁ /
oin ὁ /
oramat τό /
ork ὁ /
pat τό /
paidagog ὁ /
pandem ὁ /
parakale ρ. /
pole ἡ /
politik ὁ /
ragdai ὁ /
stefan ὁ /
1.3.3. Συμπλήρωσε τους τύπους που λείπουν στον παρακάτω πίνακα:
ΠΤΩΣΕΙΣ ΑΡΘΡΑ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΤΑ
Ονομαστική se grafmat
Γενική .........................................
Δοτική ........................................
Αιτιατική ........................................
Κλητική ........................................
1.3.4. Ανάλυσε γραμματικά και συντακτικά τις παρακάτω περιόδους:
Se didaskales ke se didaskalaes eh matetes ke matetaes in se lukei ke in se gumnasi. Vos es polles (πολλ-οῦ) ala nos es oliges (ὀλίγ-ου). Se didaskales eh poll bubles, ala se didaskalaes u eh. Se pateres of se matetes u eh bubles, ala eh poll paides ke poll paidaes. Se pateres do (δί-δω-μι) poll bubles te se matetes. Se matetaes fer (φέρω) se pateres eis se lukei. Ha es agat (ἀγαθ-ῆς) didaskala, ala se didaskal es kak (κακ-οῦ).
Se pater of nos es agat, ala se mater of vos es kak. Se gunaik (γυναικ-ός) of se kateget eh duo paides ke en paida. Se didaskales didask ke se matetes graf se matemates. Se pater do (δί-δω-μι) poll bubles te se paides. Eg graf, o pater, ala Maria u graf. Se didaskalaes es in se kep (κήπ-ου). Ton ge (τι) un tu graf, o Maria? To un he es se pater of se Nikolas? Pu un se pater of se Georgia es? Ta un ha es se Maria? Ton ge un se pateres prag (πράττω < πράγ-j-ω)?
1.3.5. Σχημάτισε περιόδους με τις λέξεις:
1. se, didaskal, fer, bubles, ke, do, se, bubles, se, matet, in, lukei, gumnasi.
2. se, pater, do, dores (δώρα < δώρ-ου), te, paid, ke, feug (φεύγουν < φεύγ-ω).
3. eg, es, didaskal, ke, eh, poll, matet, ke, mateta.
4. vos, es, agat, didaskal, ke, fer, dores, te, matet, of, lukei.
5. he, eh, in, oik (στο σπίτι < οἴκ-ου), poll, dor, ke, do, had, te, matet.
6. se, pater, agapa (αγαπά< ἀγαπά-ω), se, paides, ke, se, paidaes.
7. hes, es, pater, ke, mater, ke, eh, poll, paid, in, oik.
8. se, lukei, es, megal (μεγάλο < μεγάλ-ου), ala, se gumnasi, es, mikr (μικρό).
9. ton, un, se didaskal, ke, se didaskalaes, prag, in, lukei?
10. of tos, un, se, paid, ke, se paida, es?
1.3.6. Μετάφρασε στη Νεοϊνδοευρωπαϊκή τις περιόδους:
1. Oι δάσκαλοι του λυκείου είναι καλοί, αλλά τα παιδιά είναι κακοί μαθητές.
2. Ο πατέρας φέρνει στο σπίτι πολλά βιβλία και τα δίνει στα παιδιά.
3. Είναι πολλά αγόρια και κορίτσια στον κήπο του γυμνασίου.
4. Δεν έχω πολλά βιβλία αλλά φέρνω πολλά δώρα στους μαθητές.
5. Ο πατέρας γράφει και το παιδί είναι στον κήπο με (sun) το δάσκαλο.
6. Οι δάσκαλοι έχουν πολλά βιβλία, αλλά εμείς δεν έχουμε.
7. Το σπίτι είναι μικρό, αλλά έχει μεγάλο κήπο.
8. Πού είναι ο δάσκαλος, η δασκάλα και τα παιδιά, Μαρία;
9. Τι κάνει ο Νίκος και η Κατερίνα στον κήπο;
10. Ο Νίκος λύνει τις ασκήσεις (askesees < ἀσκήσε-ων) των μαθημάτων.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ Νεοϊνδοευρωπαϊκή Μάθημα 2