Συγκριτική διδασκαλία των κλασικών γλωσσών Μάθημα 7 ΣυνέχειαΒ

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 7 ΣυνέχειαΒ

(Με βάση το σχετικό δικό μας βιβλίο (των Ιωαννίδη Κ. & Ιωαννίδου Αικ.) του 2007)

Μάθημα 7. Το ρήμα. Ομαλά ρήματα. Αόριστος και συντελικοί χρόνοι της οριστικής ενεργητικής φωνής.

7.3.1. Να αναλύσεις και να μεταφράσεις τους διαλόγους:

Α. Αρχαία ελληνικά:

Διδάσκαλος: Χαίρετε, ὦ φίλοι μαθηταί!

Μαθητής: Χαῖρε, ὦ διδάσκαλε!

Διδάσκαλος: Τίς οὖν λέγειν βούλεται;

Μαθητής: Ἔγωγε.

Μαθητής: Τὶς εἶ;

Διδάσκαλος: Πέτρου Ἡρακλῆς.

Διδάσκαλος: Τίνες εἰς Ἀθήνας ἄγγελον ἔπεμπον καὶ τοῦ ἕνεκα, ὦ Ἡράκλεις;

Μαθητής: Θηβαῖοι, ἵνα βοηθεῖν κελεύοιεν.

Διδάσκαλος: Τί ἐποίησαν Ἀθηναῖοι ἀκούσαντες τὸ γεγενημένον;

Μαθητής: Σφόδρα μὲν ἠνιάθησαν καὶ τὸν κήρυκα ἐπὶ ξένια οὐκ ἐκάλεσαν.

Διδάσκαλος: Περὶ μὲν τῆς βοηθείας τὶ ἀπεκρίναντο Ἀθηναῖοι τὶ δὲ ὁ κήρυξ ἐποίησεν;

Μαθητής: Οὐδὲν τοῖς Θηβαίοις ἀπεκρίναντο καὶ ὁ κῆρυξ ἀπῆλθεν.

Διδάσκαλος: Πρὸς τίνα ἕτερον ἄγγελον σπουδῇ ἔπεμπον Θηβαῖοι καὶ τί ἐκέλευον;

Μαθητής: Πρὸς Ἰάσονα, σύμμαχον ὄντα, βοηθεῖν δὲ ἐκέλευον.

Διδάσκαλος: Τὶ μετὰ ταῦτα ἐποίει Ἰάσων;

Μαθητής: Πεζῇ διεπορεύετο εἰς Βοιωτίαν.

Διδάσκαλος: Χαίρω σε εὖ τὸ μάθημα λέγοντα, ὦ Ἡράκλεις!

Μαθητής: Οὐκοῦν ὁμολογεῖς (συμφωνείς), ὦ διδάσκαλε, με ἄριστον μαθητὴν εἶναι;

Διδάσκαλος: Σύμφημι (συμφωνώ), ὦ παῖ.

Μαθητής: Τοιγάρτοι (επομένως) οἷός τ’ εἰμι (μπορώ) ἀπιέναι.

Διδάσκαλος: Εὖγε, ἴθι!

Μαθητὴς ἕτερος: Ὦ διδάσκαλε, ὦ διδάσκαλε!

Διδάσκαλος: Τὶ βωστρεῖς, ὦ παῖ; (Γιατί φωνάζεις, τι χτυπιέσαι;)

Μαθητής: Ἀνάγκη μοί ἐστι ἐξιέναι, ὦ διδάσκαλε.

Διδάσκαλος: Τίνος οὖν ἕνεκα καὶ ποῖ βούλει ἰέναι;

Μαθητής: Οὐ ῥᾲδιόν ἐστι λέγειν, διδάσκαλε, ἀλγῶ (πονάω) γάρ.

Διδάσκαλος: Ἄγε οὖν, ἔξελθε τῆς αἰθούσης, πρίν με ὀργίσασθαι!

Μαθητής: Εὐχαριστῶ σοι, διδάσκαλε, οὐκέτι χρεία ἐστί!

Β. Λατινικά:

Praeceptor: Salve’te!

Discipulus: Salve tu quoque!

Praeceptor: Quidnam est tibi nomen?

Discipulus: Georgi’ou Geo’rgius, profe’ssor.

Praeceptor: Didicisti’ne (έμαθες) lectio’nem hodie’rnam (σημερινό)?

Praeceptor: Ita, profe’ssor.

Praeceptor: Quidnam Troia’nis mirum aspe’ctum (θέαμα) prae’buit (παρουσίασε, παρέσχε)?

Discipulus: Equus li’gneus, a Graecis factus, profe’ssor.

Praeceptor: Quid pla’cuit (άρεσε) multis viris femini’sque fa’cere?

Discipulus: Equum li’gneum specta’re.

Praeceptor: Quid ergo (τι λοιπόν) Troia’ni quidam (κάποιοι) fa’cere vole’bant (ήθελαν)?

Discipulus: Equum li’gneum in o’ppido (πόλη) colloca’re (να τοποθετήσουν).

Praeceptor: Collocaveru’ntne tandem (τελικά) eum in o’ppido?

Discipulus: Postquam primum (αφού πρώτα) Lao’coon admo’nuit (συμβούλευσε) eos equum dele’re.

Praeceptor: Euge, sede!

Discipulus: Gra’tias tibi ago, profe’ssor!

Praeceptor: Quisnam lectio’nem crasti’nam (αυριανό) le’gere vult?

Discipulus: E’gomet, profe’ssor.

Praeceptor: Age! Lege, igitur!

Discipulus: Nonne o’lfacis (δε μυρίζεις) aliquid, magi’ster?

Praeceptor: Ita est, a’liquis fructus (φρούτα) edit (τρώει).

Discipulus: Vellem (θα ήθελα) quoque (επίσης) prunos (δαμάσκηνα) e’dere (να φάω).

Condiscipuli: Io! quantum ga’udium (πόση χαρά), tintina’bulum! Vale profe’ssor!

Praeceptor: Vale’te vos quoque!

7.3.2. Συμπλήρωσε όλους τους τύπους στον παρακάτω πίνακα για τα ρήματα κεκέλευκας, ἔπεμψαν, ἐπεποιήκεσαν:

Πρόσωπα / Οριστική αορίστου / Οριστική παρακειμ. / Οριστική υπερσυντ.

1ο ενικό / ............................................................................................

2ο ενικό / ...........................................................................................

3ο ενικό / ............................................................................................

1ο πληθυντικό / .............................................................................................

2ο πληθυντικό / ............................................................................................

3ο πληθυντικό / ...........................................................................................

Συμπλήρωσε όλους τους τύπους στον παρακάτω πίνακα για τα ρήματα specta’veram, prae’buit, conservave’ritis:

Πρόσωπα / Οριστική παρακειμ. / Οριστική υπερσυντ. / Οριστική συντ. μελλ.

1ο ενικό / ............................................................................................

2ο ενικό / ............................................................................................

3ο ενικό / ...........................................................................................

1ο πληθυντικό / ...............................................................................................

2ο πληθυντικό / ..............................................................................................

3ο πληθυντικό / ..............................................................................................

7.3.3. Να αναγνωρίσεις τα ρήματα και τη λειτουργία τους στις παρακάτω προτάσεις:

1. Λυκομήδης ἐνέπλησεν φρονήματος τοὺς Ἀρκάδας.

2. Οἱ ἀπὸ τῶν πόλεων ἀπεκρίναντο ὅτι ἀκουσόμενοι πεμφθείησαν.

3. Ἔπεμψεν ἡμᾶς ἡ τῶν Σινωπέων πόλις ἐπαινέσοντας αὐτούς.

4. Ἐμάχοντο μέχρι οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέπλευσαν.

5. Κατηγόρηκας πρὶν μαθεῖν τὸ ὅλον πρᾶγμα.

1. A philo’sophis multa praece’pta (διδάγματα) didi’cimus (έχουμε μάθει).

2. Magi’ster disci’pulum malum puni’vit (τιμώρησε).

3. Roma’ni urbem Cartha’ginem deleve’runt.

4. Themi’stocles Eurybi’adi di’xerat: “Feri (κτύπα) sed a’udi!”

5. Leo’nidas Xerxi respo’ndit: ”Veni et cape!”

7.3.4. Να βρεις τα ρήματα στις παρακάτω εκφράσεις και να κλίνεις τα υπογραμμισμένα στην οριστική του αορίστου, παρακειμένου, υπερσυντελίκου, συντελικού μέλλοντα:

1. Χρώμενος βύβλῳ τινὶ Πλάτωνι γεγραμμένην ἡσυχίαν ἄγω.

2. Θαυμάζω ὡς οὔπω (ακόμη δεν) διδάσκαλος πάρεστιν.

3. Εὖ ποιεῖς, ὦ Ἑρμῆ!

4. Αἰδώς, Ἀθηναῖοι, τὶ ἄν ἔλεγεν καθορῶν Πλάτων;

5. Ἄληθες; δίδασκε πῶς;

6. Δείξω σοι ὅπως τοῖς μαθηταῖς προθυμίαν ἐμβαλεῖν δεῖ.

7. Ἐτύγχανεν γάρ καὶ βουλῆς ὤν (έτυχε να είναι μέλος της βουλής).

8. Καταλύω πόλεμον.

9. Audi’vi pu’erum clama’ntem (να φωνάζει).

10. Stilum scribe’ndo (για να γράφω) adhi’beo (χρησιμοποιώ).

11. Ga’udeo quod tibi u’tilis (χρήσιμος) esse po’tui (μπόρεσα).

12. Quid ergo de hoc sentis (ξέρεις)?

13. Te a’utem bene vale’ntem inve’nio (Σε βρίσκω μια χαρά).

14. Quod ad domum pe’rtinet (αφορά).

15. Nos quacu’mque (παντού, οπουδήποτε) specta’vimus.

16. Consce’ndo per scalas.

7.3.5. Να βρεις όλα τα ρήματα στις εκφράσεις και να κλίνεις στην οριστική του αορίστου, παρακειμένου, υπερσυντελίκου και συντελεσμένου μέλλοντα τα υπογραμμισμένα:

1. Ἀγρόν ἠγόρασε (Αδιαφόρησε).

2. Ἐτελεύτησεν τὸν βίον (Απεβίωσε).

3. Ἔχω περὶ πολλοῦ (Εκτιμώ).

4. Κρούω τὰς θύρας (Ζητώ βοήθεια).

5. Μὴ κρίνετε ἵνα μὴ κριθῆτε! (Μην κρίνετε τους άλλους, για να μην κριθείτε και σεις!)

6. Vade, vale! (Πήγαινε στο καλό!)

7. Time Da’naos et dona fere’ntes! (Να φοβάσαι τους εχθρούς και δώρα φέροντας!)

8. Primum vi’vere, dei’nde philosopha’ri (Πρώτα να ζεις και μετά να φιλοσοφείς).

9. Factum (fa’cio) bene! (Καλά καμωμένο. Μπράβο!)

10. Quo vadis, Do’mine? (Πού πηγαίνεις, Κύριε;)

7.3.6. Να αναλύσεις συντακτικά τις περιόδους:

Δοκεῖ δέ μοι βέλτιον εἶναι διαλεχθῆναι περὶ αὐτῶν, ὁρῶ δ’ ὑμᾶς χαλεπώτερον διατιθεμένους πρὸς τοὺς ἐπιτιμῶντας ἤ πρὸς τοὺς αἰτίους τῶν κακῶν γεγενημένους. Οὐ μὴν ἀλλ’ αἰσχυνθείην ἄν, εἰ φανείην μᾶλλον φροντίζων τῆς ἐμαυτοῦ δόξης ἤ τῆς κοινῆς σωτηρίας.

Graeci paene (σχεδόν) decem annos frustra (μάταια) Troiam oppugna’bant (πολιορκούσαν). Tandem (τελικά) Uli’xes (Οδυσσέας), rex I’thacae, prude’ntia sua (με τη σύνεσή του) Troia’nos supera’vit. Uli’xes Graecos convoca’vit (συγκάλεσε) et incita’vit (παρότρυνε), ut dolum adhibe’rent (να χρησιμοποιήσουν).

7.3.7. Σχημάτισε προτάσεις με τις παρακάτω λέξεις:

1. Θηβαῖοι, δέ, ἄγγελος, Σπάρτη, πέμπω.

2. Θηβαῖοι, μέν, ἐκέλευον, Ἀθηναῖοι, βοηθῶ.

3. ἐπεί, δέ, ἀκούω, γεγενημένον, ἀνιῶμαι, σφόδρα.

4. Ἰάσων, μέν, τριήρης, ὡς, βοηθῶ, Θηβαῖοι.

5. χρῶμαι, βύβλος, Πλάτων, γεγραμμένος.

6. equus, li’gneus, magnus, et, mirus, sum.

7. equus, ini’tio, cunctus, Troia’nus, perte’rreo.

8. fe’mina, festi’no, et, equus, specto.

9. Lao’coon, mini’ster, deus, a’dvolo, cum, fi’lius.

10. a’lius, effi’gies, equus, ti’meo, et, si’leo.

7.3.8. Μετάφρασε στα αρχαία ελληνικά και λατινικά τις εκφράσεις:

ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ:

1. Οι Θηβαίοι αμέσως μετά τη μάχη ησύχαζαν (ἡσυχίαν ἄγω).

2. Έστειλαν στην Ἀθήνα αγγελιοφόρο και έλεγαν να τους βοηθήσουν.

3. Η βουλή των Αθηναίων έτυχε να συνεδριάζει.

4. Όταν άκουσαν τα γεγονότα λυπήθηκαν πολύ.

5. Ήταν φανερό σε όλους ότι είχαν λυπηθεί πολύ.

6. Σχετικά με τη βοήθεια δεν είπαν τίποτε.

7. Δεν κάλεσαν τον κήρυκα για να τον φιλοξενήσουν.

8. Από την Αθήνα έφυγε ο κήρυκας.

9. Ο Ιάσονας ήταν σύμμαχος των Θηβαίων.

10. Ο Ιάσονας εξόπλισε τριήρεις για να βοηθήσει.

ΣΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ:

1. Το ξύλινο άλογο δεν ήταν μεγάλο.

2. Στην αρχή όλοι φοβήθηκαν.

3. Πολλές γυναίκες έτρεξαν στον κάμπο και είδαν το άλογο.

4. Το άλογο ήταν ωραίο (pulcher);

5. Όχι, ήταν μεγάλο, αλλά δεν ήταν ωραίο.

6. Πολλοί φοβόντουσαν το άλογο και σιωπούσαν.

7. Ο Λαοκόων έφθασε γρήγορα με τα παιδιά του και συμβούλεψε τους Τρώες.

8. Το άλογο δεν αρέσει στους θεούς.

9. Εγώ δε φοβήθηκα τους θεούς.

10. Το άλογο με φοβάται.

7.4. Αρχαιομάθεια.

πρὸς Ιάσονα: Μερικά από τα ονόματα των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων είναι και τα παρακάτω:

Ἀγαθοκλῆς, Ἀγόρατος, Ἀθηνάδας, Ἀλκίφρων, Ἀλκισθένης, Ἀμύντας, Ἀνδροτίων, Ἀρισταγόρας, Ἀρι-στόφιλος, Ἀρχίας, Ἀστυάναξ, Ἀστυδάμας, Βαβρίας, Βίας, Βουλαγόρας, Βρασίδας, Γαληνός, Γέλων, Γλαῦκος, Γλύκων, Δάμων, Δαμόφιλος, Δείναρχος, Δεινοκράτης, Δεινόστρατος, Δέξιππος, Δερκυλίδας, Δημάδης, Δημάρατος, Δημήτριος, Δημογένης, Δημόδοκος, Δημόνικος, Δημόπολις, Δημοσθένης, Δημόστρατος, Δημόφιλος, Δημοχάρης, Διογένης, Διόδοτος, Διόδωρος, Δίων, Ἕκτωρ, Ἐμπεδοκλῆς, Ἐπαμεινώνδας, Ἔπαφος, Ἐπίκουρος, Ἐπίκτητος, Εὐάγγελος, Εὐαγόρας, Εὔβουλος, Εὐήνωρ, Εὐθύδημος, Εὐκλείδης, Εὐριπίδης, Εὐτυχίδης, Ζεύξιππος, Ζήνων, Ἡγησίας, Ἡλιόδωρος, Ἡρακλῆς, Ἡρόδικος, Ἡρόδοτος, Ἡρόφιλος, Θαλῆς, Θεάγης, Θεμιστοκλῆς, Θεόκριτος, Θεόφιλος, Θρασύβουλος, Θρασυκλῆς, Θράσυλλος, Ἰάσων, Ἰόλαος, Ἱπποκράτης, Ἱππόλυτος, Ἰσμηνίας, Ἰσοκράτης, Ἰφικλῆς, Καλλίας, Κλεάνθης, Κλεινίας, Κλεισθένης, Κλεόβουλος, Κρατύλος, Κρέων, Κριτίας, Κρίτων, Κύρνος, Λαέρτης, Λάϊος, Λέανδρος, Λεύκιππος, Λεωνίδας, Λίνος, Λυκοῦργος, Λύσανδρος, Λυσικράτης, Μεγακλῆς, Μεγασθένης, Μενέλαος, Μίλων, Μνησίμαχος, Ναυσικλῆς, Νέστωρ, Νικόλαος, Νικόστρατος, Ξάνθιππος, Ξενόφιλος, Ξενοφῶν, Ὀδυσσεύς, Ὅμηρος, Ὀρφεύς, Πάνδωρος, Πάτροκλος, Πείθων, Περικλῆς, Πηλεύς, Πόλυβος, Πολύδωρος, Πολύκλειτος, Προκλῆς, Ῥόδων, Σθένελος, Στέφανος, Στησίλαος, Σωκράτης, Σώστρατος, Τελαμών, Τέλλος, Τερψικλῆς, Τεῦκρος, Τηλέγονος, Τηλέμαχος, Τίμαιος, Ὑάκινθος, Ὑπερείδης, Φαῖδρος, Φαίδων, Φανόστρατος, Φιλέας, Φιλοκτήτης, Φιλόξενος, Χάρης, -ητος.

Ἀγαρίστη, Ἀγλαΐς, Ἀδρήστη, Αἰόλη, Ἀλκίππη, Ἄλκηστις, -ιος, Ἀνδρομάχη, Ἀντιάνειρα, Ἀρτεμισία, Ἀτθίς, Βακχίς, Βασιλώ, Βερόη, Βρισηίς, Γαλήνη, Γευσιστράτη, Γλαύκη, Γλύκη, Γοργώ, Δαμνώ, Δανάη, Δάφνη, Δεξιθέα, Δηιφόβη, Δημαρέτη, Δημήτηρ, Δημοδίκη, Δημονίκη, Δημοφίλη, Διδώ, Διομήδη, Διώνη, Εἰρήνη, Ἑκάβη, Ἑλένη, Ἕλλη, Ἐλπινίκη, Ἐναρέτη, Ἐρασίκλεια, Ἐρατώ, Εὐβούλη, Εὐθυμία, Εὐρώπη, Ζευξίππη, Ἥβη, Ἠλέκτρα, Ἠριγόνη, Ἡσιόνη, Θαλία, Θεανώ, Θεόκλεια, Θέτις, Ἰασώ, Ἰόλη, Ἱππολύτη, Ἰσμήνη, Ἰφιγένεια, Κλεαρίστη, Κλειώ, Κλεοβούλη, Κλεοπάτρα, Κρανάη, Κυβέλη, Λαμπιτώ, Λαοδίκη, Λεάνειρα, Λευκοθέα, Λητώ, Λυσιστράτη, Μαντώ, Μερόπη, Μήδεια, Μνησιμάχη, Μύρινα, Μυρτώ, Ναυσικᾶ, Νίκαια, Νικοδίκη, Νικοστράτη, Ξανθίππη, Ὀλυμπιάς, Ὀμφάλη, Οὐρανία, Πανδώρα, Πατρώ, Πειθώ, Πολύβοια, Πολυδώρα, Πολυξένη, Πρόκλεια, Ῥέα, Ῥοδόκλεια, Σαπφώ, Σεμέλη, Σθενέλη, Στρατονίκη, Τελέσιλλα, Τερψιχόρη, Τηλεγόνη, Τηλέφασσα, Τιμάνδρα, Ὑακινθίς, Φαίδρα, Φαιναρέτη, Φανοστράτη, Φιλίνη, Φιλομάχη, Φιλοξένη, Χαριτώ, Χιόνη, Χρυσηίς.

A’ccius, Ae’lius, Aemi’lius, Afer, Agrippa, A’llius, Ami’cius, Ambi’vius, Annae’us, Annius, Antoni’nus, Anto’nius, Appius, Aqui’lius, Arno’bius, Arru’ntius, Asca’nius, Asi’nius, A’tticus, Ati’lius, Augu’stus, A’ulus, Aure’lius, Brutus, Caeci’lius, Caeci’na, Cali’gula, Calpu’rnius, Cami’llus, Carus, Ca’ssius, Cato, Ca’tulus, Celsus, Ci’cero, Cinna, Cla’udius, Clemens, Corne’lius, Cu’rius, Felix, Gaius, Gaba, Galba, Gallus, Gnaeus, De’cimus, De’cius, Di’dius, Domi’tius, E’nnius, Fa’bius, Fabri’cius, Fa’nnius, Flaccus, Fu’lvius, Funda’nus, Hora’tius, Iu’nius, Iu’lius, Kaeso, Le’ntulus, Le’pidus, Li’cinus, Livius, Lu’cius, Luci’lius, Lucu’llus, Lucre’tius, Maece’nas, Ma’nius, Ma’nlius, Marce’llus, Marcus, Ma’rius, Ma’ximus, Mene’nius, Mete’llus, Mu’cius, Naevius, Nae’volus, Nume’rius, Octavia’nus, Octa’vius, Ovi’dius, Pacu’vius, Pa’ulus, Pe’rsius, Petrus, Petro’nius, Prope’rtius, Plautus, Porcius, Pu’blius, Quinctius, Quintus, Re’gulus, Remus, Romus, Ro’mu-lus, Scae’vola, Sedu’lius, Se’lius, Se’rgius, Serto’rius, Se’rvius, Sextus, Seve’rus, Spu’rius, Sulpi’cius, Tarqui’nius, Tere’ntius, Tertius, Tibe’rius, Tibu’llus, Titus, Tu’llius, Vale’rius, Va’rius, Varro, Vati’nius, Vergi’lius, Vi’bius, Vitru’vius.

Aemi’lia, Agrippi’na, A’rria, Aure’lia, Caeci’lia, Caere’llia, Calpu’rnia, Cami’lla, Cani’dia, Ceres, Cla’udia, Corne’lia, Cornifi’cia, Cy’nthia, Dia’na, De’lia, Dido, Fa’bia, Flaci’lla, Feli’citas, Fulvia, Funda’nia, He’lvia, Hortensia, I’lia, Iu’nia, Iu’lia, Lato’na, Lavi’nia, Li’via, Lucre’tia, Ly’dia, Marce’lla, Messalli’na, Mete’lla, Mini’cia, Octa’via, Pauli’na, Peri’lla, Perpe’tua, Phaedra, Polla, Po’rcia, Publi’lia, Pudenti’lla, Rea, Tarpe’ia, Tere’ntia, Te’rtia, Tu’llia, Tu’ria.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ Συγκριτική διδασκαλία των κλασικών γλωσσών Μάθημα 8