Ελληνική Επανάσταση του 1821

Η Ελληνική Επανάσταση ή Επανάσταση του 1821 ήταν η ένοπλη εξέγερση των Ελλήνων εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με σκοπό την δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.

Οι απαρχές του ελληνικού εθνικού κινήματος εντοπίζονται στην ώριμη φάση του νεοελληνικού Διαφωτισμού,το β'μισό του 18ου αιώνα. Την περίοδο αυτή, η διάδοση της παιδείας συνοδεύτηκε με τη διάδοση -αρχικά μεταξύ των Ελλήνων που ζούσαν στις παροικίες της Δυτικής Ευρώπης και ειχαν φιλοδυτικό προσανατολισμό της ιδέας της ύπαρξης ενός ελληνικού έθνους που συνδεόταν με την αρχαία Ελλάδα και δικαιούταν χωριστή πολιτική ύπαρξη. Μία από τις οργανώσεις που δημιουργήθηκαν μέσα σε αυτό το ιδεολογικό και πολιτικό κλίμα ήταν η Φιλική Εταιρεία, μια συνωμοτική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1814 στην Οδησσό από τρεις Έλληνες εμπόρους με σκοπό την προετοιμασία μιας ελληνικής επανάστασης. Οι Φιλικοί είχαν αρχικά περιορισμένη επιτυχία, οικειοποιούμενοι, όμως, μια παράδοση ορθόδοξων προφητειών για την ανασύσταση της ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και αφήνοντας να εννοηθεί ότι είχαν τη στήριξη της τσαρικής Ρωσίας, κατάφεραν εν μέσω μιας κρίσης της εμπορικής ναυτιλίας, από το 1815 και εξής, να προσεταιριστούν τα παραδοσιακά ελληνορθόδοξα στρώματα.

Κατ' εφαρμογή ενός γενικότερου σχεδίου ο αρχηγός της Εταιρείας, Αλέξανδρος Υψηλάντης, εισέβαλε το Φεβρουάριο του 1821 στη Μολδοβλαχία, ενώ τον επόμενο μήνα οι Φιλικοί δημιούργησαν επαναστατικές εστίες από τη Μακεδονία ως την Κρήτη. Οι επαναστάτες αφορίστηκαν από τη σύνοδο του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, αλλά οι οθωμανικές αρχές προχώρησαν σε σφαγές αμάχων και εκτελέσεις προυχόντων, συμπεριλαμβανομένου του Πατριάρχη Γρηγόριου του Ε'. Η εκστρατεία του Υψηλάντη απέτυχε και σε σύντομο χρονικό διάστημα τα οθωμανικά στρατεύματα έσβησαν τις περισσότερες από τις επαναστατικές εστίες της ηπειρωτικής Ελλάδας, όμως οι επαναστάτες κατάφεραν να υπερισχύσουν στην Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα και σε πολλά νησιά του Αιγαίου.

Σημαντικές επιτυχίες των Ελλήνων

• 22-3-1821:Κατάληψη της Πάτρας
• 23-3-1821:Κατάληψη της Καλαμάτας
• 8 Μαΐου 1821:Μάχη στο Χάνι της Γραβιάς
• 4&5-1821:Μάχη του Βαλτετσίου
• 12-7-1821:Μάχη των Βρυσακίων
• 23-9-1821: Άλωση της Τριπολιτσάς
• 26-7-1822:Μάχη των Δερβενακίων
• 14-6-1824:Μάχη της Άμπλιανης
• 29-8-1824:Ναυμαχία του Γέροντα
• 13-6-1825:Μάχη των Μύλων
• 10-1827:Ναυμαχία του Ναυαρίνου
• 13-9-1829:Μάχη της Πέτρας

Μεγάλες δυνάμεις

Στην αρχή οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής, Βρετανική Αυτοκρατορία, Γαλλία, Ρώσικη Αυτοκρατορία, Αυστροουγγαρία και Πρωσία,ήταν μέλη στην ιερή συμμαχία που ηταν κάθετη στις επαναστατικές ενέργειες, καταδίκασαν την επανάσταση καθώς ήταν κάθετες σε οποιαδήποτε επαναστατική κίνηση. Από το 1823 όμως τα συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων στα Βαλκάνια άρχισαν να στρέφονται υπέρ της Ελλάδας.