Κλίσεις ρημάτων/Αρχαία Ελληνικά/Οριστική Ενεργητικής/Παρατατικός

Σε αυτό το μάθημα, θα δούμε πως κλίνεται ο παρατατικός ενεργητικής φωνής στην οριστική. Ο παρατατικός είναι παρελθοντικός χρόνος και πιο συγκεκριμένα αναφέρεται σε μια πράξη που κάναμε μια στιγμή που πέρασε και είχε διάρκεια. Ακολουθούμε πάντα την ίδια στρατηγική-κλειδί: μαθαίνουμε τις καταλήξεις. Όμως εδώ δεν υπάρχουν μόνο καταλήξεις αλλά και αυξήσεις, δηλαδή πρόσθετα γράμματα ή μεταβολές γραμμάτων που μπαίνουν πριν το θέμα.

Οι καταλήξεις της οριστικής παρατατικού είναι οι ακόλουθες:

Α' Ενικό -ον

Β' Ενικό -ες

Γ' Ενικό -ε

Α' Πληθυντικό -'ελυομεν'

Β' Πληθυντικό -ετε

Γ' Πληθυντικό -ον

Η καινοτομία εδώ είναι ότι πριν το θέμα βάζουμε μια αύξηση —ένα «πρόθεμα»— και μετά ως συνήθως ακολουθούν οι καταλήξεις. Για να το καταλάβουμε, ας κλίνουμε για παράδειγμα το ρήμα λύω-έλυον (στα νέα Ελληνικά στον παρατατικό γίνεται έλυνα).

έ-λυ-ον

έ-λυ-ες

έ-λυ-ε

ε-λύ-ομεν

ε-λύ-ετε

έ-λυ-ον

Δηλαδή στο θέμα λυ προσθέτουμε τα πρόθεμα κάθε φορά μια διαφορετική κατάληξη.

Οριστικη Παρακειμενου:

τε-τόξευ-κα τε-τόξευ-κας...

Επισης τα ουρανικοληκτα σχηματιζουν τον χαρακτηρα του θεματοσ σε -χ. Στα χειλικολεικτα μετατρεπεται σε - φ. Ενω στα οδοντικοληκτα αποναλουν τον οδοντικο χαρακτηρα/π.χ πείθω - πέπεικα κτλ...

Άσκηση

Για να βεβαιωθούμε ότι το κατανοήσατε δείτε αν μπορείτε να μεταφέρετε από τον ενεστώτα στον παρατατικό τα ακόλουθα ρήματα και έπειτα να τα κλίνετε: παίζω, γράφω, λέγω, διαβάζω, τρέχω Επαιζον έπαιζες έπαιζε επαιζομεν έπαιζε τε επαιζομεν έπαιζον έπαιζες έπαιζε επαίζομεν επαίζετε έπαιζον

έγραφον έγραφες έγραφε εγράφομεν εγράφετε έγραφον

έλεγον έλεγες έλεγε ελέγομεν ελέγετε έλεγον

εδιάβαζον εδιάβαζες εδιάβαζε εδιαβάζομεν εδιαβάζετε εδιάβαζον

έτρεχον έτρεχες έτρεχε ετρέχομεν ετρέχετετρεχον

Σημειώσεις

• Δεν παίρνουν όλα τα ρήματα αύξηση σε έ- (τα παραπάνω που σας βάλαμε να κάνετε είναι με έ- για εξάσκηση). Θα αναφερθούμε στα ρήματα που παίρνουν διαφορετικές αυξήσεις σε άλλα μαθήματα.Ψάξτε στην αναζήτηση.