Οξέα - βάσεις - άλατα

Ορισμός

Τον πρώτο ορισμό για τα οξέα έδωσε το 1887 ο S. Arrhenius. Σύμφωνα με αυτόν :

Οξέα ονομάζονται οι ουσίες που όταν διαλυθούν στο νερό, διίστανται (δηλ. "διασπώνται") και αποδίδουν κατιόντα υδρογόνου (η σωστότερα υδροξωνίου) (Η+ ή σωστότερα Η3Ο+).

Έναν άλλο ορισμό για τα οξέα έδωσαν το 1923 οι Βronsted και Lowry :

Οξέα ονομάζονται οι ουσίες που μπορούν να δώσουν πρωτόνιο (H+).

Την ίδια χρονιά, ο Lewis πρότεινε έναν πληρέστερο ορισμό για τα οξέα :

Οξέα ονομάζονται οι ουσίες που μπορούν να δεχθούν ασύζευκτο ζεύγος ηλεκτρονίων.

Η διάλυση των οξέων στο νερό

Υδροχλώριο: HCl + Η2Ο → Η₃Ο⁺ + Cl^-

θειικό οξύ: H₂SO₄ + H₂O → HSO₄^- + H₃O⁺

HSO₄^- + H₂O ⇆ SO₄^2- + H₃O⁺

Όξινος χαρακτήρας

Oνομάζεται το σύνολο των κοινών ιδιοτήτων των διαλυμάτων των οξέων που οφείλονται στα κατιόντα υδρογόνου. Οι ιδιότητες είναι:

1. τα διαλύματα των οξέων έχουν όξινη γεύση
2. τα διαλύματα των οξέων μεταβάλλουν το χρώμα των δεικτών.
3. τα διαλύματα των οξέων αντιδρούν με τα ανθρακικά άλατα και παράγεται διοξείδιο του άνθρακα.
4. Αντιδρούν με πολλά μέταλλα και παράγεται υδρογόνο.
5. Τα διαλύματά τους εμφανίζουν ηλεκτρική αγωγιμότητα, επιτρέπουν δηλαδή τη διέλευση του ηλεκτρισμού, γεγονός που χαρακτηρίζει τα οξέα υγρά

Οι δείκτες, είναι χημικές ουσίες οι οποίες, με την παρουσία οξέων(αλλά και βάσεων και αλάτων) αλλάζουν χρώμα. Χημικοί δείκτες: μπλε της βρομοθυμόλης, βάμμα ηλιοτροπίου, ηλιανθίνη, και η φαινολοφθαλεΐνη.

Δείκτες επίσης περιέχονται στο κόκκινο λάχανο, στο τσάι, στα πέταλλα πολλών λουλουδιών.

Βάσεις

Τον πρώτο ορισμό για τις βάσεις έδωσε το 1887 ο S. Arrhenius. Σύμφωνα με αυτόν :

Βάσεις ονομάζονται οι ουσίες που όταν διαλυθούν στο νερό, διίστανται (δηλ. "διασπώνται") και αποδίδουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ-).

Έναν άλλο ορισμό για τις βάσεις έδωσαν το 1923 οι Βronsted και Lowry :

Βάσεις ονομάζονται οι ουσίες που μπορούν να δεχθούν πρωτόνιο (H+).

Την ίδια χρονιά, ο Lewis πρότεινε έναν πληρέστερο ορισμό για τις βάσεις :

Βάσεις ονομάζονται οι ουσίες που μπορούν να δώσουν ασύζευκτο ζεύγος ηλεκτρονίων.

Βασικός χαρακτήρας

Ονομάζεται το σύνολο των κοινών ιδιοτήτων των διαλυμάτων των βάσεων. Οι ιδιότητες των βάσεων είναι:

1. Έχουν καυστική ή πικρή γεύση.
2. Αλλάζουν το χρώμα των δεικτών.
3. Αντιδρούν με τα οξέα, μια αντίδραση που ονομάζεται εξουδετέρωση.
4. Τα διαλύματά τους εμφανίζουν ηλεκτρική αγωγιμότητα, επιτρέπουν δηλαδή τη διέλευση του ηλεκτρικού ρεύματος, γεγονός που χαρακτηρίζει τις βάσεις ως ηλεκτρολύτες.

Εξουδετέρωση

Ονομάζεται η αντίδραση ενός οξέος με μια βάση, οπότε σχηματίζεται άλας και νερό. Γενικό σχήμα: Οξύ + βάση → άλας + νερό