Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τα μονοκύτταρα ζώα

Από Βικιεπιστήμιο
Αυτό το άρθρο χρειάζεται επιμέλεια ώστε να ανταποκρίνεται σε υψηλότερες προδιαγραφές ορθογραφικής και συντακτικής ποιότητας ή μορφοποίησης.

Σημείωση: Πολλές φορές τα κείμενα στα οποία βρίσκεται αυτό το πρότυπο, παραβιάζουν πνευματικά δικαιώματα. Κάντε ένα σχετικό έλεγχο πριν ξεκινήσετε την επιμέλεια, αφού είναι πιθανό να διαγραφεί. Μετά την επιμέλεια του άρθρου, είστε ελεύθεροι να διαγράψετε αυτή την επισήμανση. Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε τα άρθρα Πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα και Βικιεπιστήμιο:Οδηγός μορφοποίησης άρθρων.


To πρωτόζωο Leishmania donovani σε ένα κύτταρο μυελού των οστών

Τα πρωτόζωα (η λέξη αποτελείται από τις ελληνικές λέξεις πρῶτον + ζῶον) είναι μονοκύτταροι ευκαρυωτικοί οργανισμοί και ανήκουν στο βασίλειο των Πρωτίστων. Η υπαγωγή των Πρωτοζώων στα Πρώτιστα που έγινε λόγω της δομικής και εξελικτικής ομοιότητας τους με τα Φύκη, τους Μύκητες και τους Μυξομύκητες δεν προέρχεται από επιστημονική ομοφωνία. Τα πρωτόζωα δεν είναι "ζώα" με την έννοια που δίνεται στους πολυκύτταρους οργανισμούς. Παρ΄ όλα αυτά μοιάζουν όμως με τα ζώα. Παρ' ότι δεν υπάρχει ακριβής ορισμός του όρου, οι περισσότεροι επιστήμονες τον χρησιμοποιούν για να αναφερθούν σε μονοκύτταρα πρώτιστα, όπως οι αμοιβάδες. Ο όρος άλγες χρηιμοποιείται σε αντιδιαστολή για φωτοσυνθετικούς μικροργανισμούς. Ο διαχωρισμός μεταξύ τους όμως είναι συχνά προβληματιός. Για παράδειγμα η άλγη δεινοβρύο έχει χλωροπλάστες για φωτοσύνθεση αλλά επιπλέον μπορεί να τραφεί και με οργανική τροφή (όπως τα πρωτόζωα). Σε αριθμούς ατόμων αμίλλονται με τα βακτήρια και είναι "πανταχού παρόντα", ιδίως σε υγρά περιβάλλοντα, μοναχικά ή σε αποικίες. Πολλά έχουν την ικανότητα κίνησης μέσω διαφόρων μορφολογικών χαρακτηριστικών που έχουν . Τα πρωτόζωα είναι συνήθως παράσιτα φυτικά ή ζωικά, που ζουν κυρίως στο εσωτερικό και όχι στην επιφάνεια του ξενιστή. Το μέγεθός τους παρουσιάζει μεγάλο εύρος και κυμαίνεται από λίγα χιλιοστά του χιλιοστού έως 3 χιλιοστά. Τα Πρωτόζωα αποτελούν το αντικείμενο έρευνας και μελέτης της Πρωτοζωολογίας.

Χαρακτηριστικά

[επεξεργασία]

Το μοναδικό τους κύτταρο περιβάλλεται από μια ελαστική κυτταρική μεμβράνη, η οποία επιτρέπει την εκλεκτική διέλευση ουσιών, βοηθώντας τις ανταλλαγές με το περιβάλλον.

Αναπαραγωγή

[επεξεργασία]

Η αναπαραγωγή των πρωτοζώων γίνεται με αγενή τρόπο, δηλαδή με διαίρεση μίτωση ή διχοτόμηση, με εκβλάστηση και με εγγενή σπάνια.

Κίνηση Πρωτόζωων

[επεξεργασία]

Κίνηση των πρωτόζωων θεωρείται σαν αντίδραση σε εξωτερικά ερεθίσματα (θερμότητα, φως, χημικές ουσίες). Γίνεται με διάφορους τρόπους:

  1. Μαστίγια (μαστιγοφόρα.
  2. Βλεφαρίδες (βλεφαριδοφόρα).
  3. Ψευδοπόδια (ριζόποδα). Η μετακίνηση λέγεται αμοιβαδοειδής, γιατί είναι χαρακτηριστική των αμοιβάδων. Μερικά πρωτόζωα μετακινούνται με συσπάσεις και κάμψεις του σώματος που πραγματοποιούνται με ειδικές ελαστικές ίνες, τα μυονήματα. Μέσα στο κυτταρόπλασμα μερικών ριζόποδων δημιουργούνται φυσαλίδες αέρα. Τότε μεταβάλλεται το ειδικό βάρος του κυττάρου και το πρωτόζωο ανεβοκατεβαίνει.

Ταξινόμηση

[επεξεργασία]

Επειδή το βασίλειο των Πρωτίστων, το οποίο προτάθηκε από το Haeckel (1866), δεν ήταν ευρέως αποδεκτό κυρίως από ζωολόγους, τα Πρωτόζωα ως συνομοταξία υπαγόταν στο βασίλειο των Ζώων μέχρι και τα μέσα του 20ού αιώνα. Η συνομοταξία των Πρωτοζώων κατά τον Honigberg (1964)διαιρείτο, με βάσει τον τρόπο της παρατηρούμενης κίνησής των, στις τέσσερις παρακάτω υποσυνομοταξίες:

  1. Σαρκομαστιγοφόρα
  2. Σπορόζωα
  3. Κνιδοσπορίδια
  4. Βλεφαριδοφόρα

Ο Thomas Cavallier-Smith (1998) χώρισε τα Πρώτιστα σε δύο βασίλεια: στα Χρωμιστά (που συμπεριλμβάνουν τα περισσότερα φύκη) και στα Πρωτόζωα που μοιάζουν με ζώα, αναβαθμίζοντας τα τελευταία στη βαθμίδα του βασιλείου.

Σημασία

[επεξεργασία]

Πολλά παράσιτα πρωτόζωα (αμοιβάδες, μαστιγοφόρα,σπορόζωα, βλεφαριδοφόρα) προκαλούν επικίνδυνες αρρώστιες στον άνθρωπο και στα κατοικίδια ζώα. Στην ιστολυτική αμοιβάδα οφείλεται η αμοιβαδική δυσεντερία, στο μαστιγοφόρο τρυπανόσωμα η τρυπανοσωμίαση (αρρώστια του ύπνου στην Αφρική, αρρώστια Χαγκας στη Βραζιλία). Τέλος η ελονοσία που μεταδίδεται με το τσίμπιμα των κουνουπιών οφείλεται στο πλασμώδιο, το οποίο προσβάλλει κυρίως κύτταρα του συκωτιού.

  1. Εγκυκλοπαίδεια Cosmos
  2. Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα τ.51ος, σ.89-93

Protozoa (in Greek πρῶτον proton "first" and ζῷα zoia "animals") are unicellular eukaryotes, (singular protozoan). While there is no exact definition of the term, most scientists use protozoan to refer to a unicellular heterotrophic protist, like amoebas and ciliates. The term algae is used for the photosynthetic microorganisms. However, the distinction between the two is often vague. For example the alga Dinobryon has chloroplasts for photosynthesis but it can also feed on organic matter and is motile.

(μετάφραση)

Τα πρωτόζωα (από τις ελληνικές λέξεις πρώτον + ζώον) είναι μονοκύττσρα ευκαρυωτικά ζώα. Παρ' ότι δεν υπάρχει ακριβής ορισμός του όρου, οι περισσότεροι επιστήμονες τον χρησιμοποιούν για να αναφερθούν σε μονοκύτταρα πρώτιστα, όπως οι αμοιβάδες. Ο όρος "άλγες" χρηιμοποιείται για φυτοσυνθετικούς μικροργανισμούς. Ο διαχωρισμός μεταξύ τους είναι συχνά προβληματιός. Για παράδειγμα η άλγη "δεινοβρύο" έχει χλωροπλάστες για φωτοσύνθεση αλλά επιπλέον μπορεί να τραφεί και με οργανική τροφή και είναι κινούμενο.

(σύγκριση)

Τα μονοκύτταρα ζώα ή πρωτόζωα είναι μονοκύτταροι ευκαρυωτικοί οργανισμοί και ανήκουν στο βασίλειο των Πρωτίστων. Σε αριθμούς ατόμων αμιλλώνται με τα Βακτήρια και είναι "πανταχού παρόντα", ιδίως σε υγρά περιβάλλοντα, μοναχικά ή σε αποικίες. Πολλά έχουν την ικανότητα κίνησης μέσω διαφόρων μορφολογικών χαρακτηριστικών που έχουν . Τα πρωτόζωα είναι συνήθως παράσιτα φυτικά ή ζωικά, που ζουν κυρίως στο εσωτερικό και όχι στην επιφάνεια του ξενιστή. Το μέγεθός τους παρουσιάζει μεγάλο εύρος και κυμαίνεται από λίγα χιλιοστά του χιλιοστού έως λίγα εκατοστά. Τα Πρωτόζωα αποτελούν το αντικείμενο έρευνας και μελέτης της Πρωτοζωολογίας.

(σύνθεση)

Τα πρωτόζωα (από τις ελληνικές λέξεις πρώτον + ζώον) είναι μονοκύτταροι ευκαρυωτικοί οργανισμοί και ανήκουν στο βασίλειο των Πρωτίστων. Παρ' ότι δεν υπάρχει ακριβής ορισμός του όρου, οι περισσότεροι επιστήμονες τον χρησιμοποιούν για να αναφερθούν σε μονοκύτταρα πρώτιστα, όπως οι αμοιβάδες. Ο όρος "άλγες" χρηιμοποιείται για φυτοσυνθετικούς μικροργανισμούς. Ο διαχωρισμός μεταξύ τους είναι συχνά προβληματιός. Για παράδειγμα η άλγη "δεινοβρύο" έχει χλωροπλάστες για φωτοσύνθεση αλλά επιπλέον μπορεί να τραφεί και με οργανική τροφή. Σε αριθμούς ατόμων αμιλλώνται με τα Βακτήρια και είναι "πανταχού παρόντα", ιδίως σε υγρά περιβάλλοντα, μοναχικά ή σε αποικίες. Πολλά έχουν την ικανότητα κίνησης μέσω διαφόρων μορφολογικών χαρακτηριστικών που έχουν . Τα πρωτόζωα είναι συνήθως παράσιτα φυτικά ή ζωικά, που ζουν κυρίως στο εσωτερικό και όχι στην επιφάνεια του ξενιστή. Το μέγεθός τους παρουσιάζει μεγάλο εύρος και κυμαίνεται από λίγα χιλιοστά του χιλιοστού έως λίγα εκατοστά. Τα Πρωτόζωα αποτελούν το αντικείμενο έρευνας και μελέτης της Πρωτοζωολογίας.