Σουηδικό αλφάβητο

Από Βικιεπιστήμιο
Εισαγωγή στα Σουηδικά

Το σουηδικό αλφάβητο.

Το σουηδικό αλφάβητο περιλαμβάνει 29 γράμματα:

Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn Oo Pp Qq Rr Ss Tt Uu Vv Ww Xx Yy Zz Åå Ää Öö

Τα τρία τελευταία γράμματα, Å, Ä, και Ö, θεωρούνται ξεχωριστά γράμματα, διαφορετικά από το Α και το Ο. Εκεί που στα Ελληνικά θα χρησιμοποιούσατε τον όρο "Α - Ω", στα σουηδικά θα ήταν "A - Ö". Αντίθετα από τα Αγγλικά, το Υ είναι πάντα φωνήεν, εκτός της περίπτωσης δανισμένων λέξεων. Το W δεν είχε συμπεριληφθεί στο σουηδικό αλφάβητο για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά απο το 2006 η σουηδική Ακαδημία θεωρεί το W ως ξεχωριστό γράμμα. Ωστόσο, δεν είναι πλήρως αποδεκτό στα λεξικά και αλλού ακόμη.

Τα Φωνήεντα[επεξεργασία]

Τα φωνήεντα χωρίζονται σε σκληρά και μαλακά φωνήεντα. Κατά την ανάγνωση νέων σουηδικών λέξεων θα πρέπει να δώσετε προσοχή στο κατά πόσο τα φωνήεντα είναι βραχέα ή μακρά. Κάθε φωνήεν έχει τόσο την βραχέα όσο και τη μακρά φωνητική παραλλαγή. Ο βασικός κανόνας είναι ότι το φωνήεν είναι βραχύ όταν ακολουθείται από περισσότερο του ενός σύμφωνα.

Μακρά Φωνήεντα[επεξεργασία]

Φώνημα
(IPA)
Δείγμα προφοράς, φωνολογική μεταγραφή και μετάφραση
ακρόαση  sil, /siːl/, "κόσκινο"
ακρόαση  hel, /heːl/, "ολόκληρος"
ɛː ακρόαση  häl, /hɛːl/, "φτέρνα"
ɑː ακρόαση  mat, /mɑːt/, "φαγητό"
ακρόαση  mål, /moːl/, "στόχος"
ακρόαση  bot, /buːt/, "μετάνοια"
ʉ̟ː ακρόαση  ful, /fʉ̟ːl/, "άσχημος"
ακρόαση  syl, /syːl/, "σουβλί"
øː ακρόαση  nöt, /nøːt/, "φουντούκι"

Βραχέα Φωνήεντα[επεξεργασία]

Φώνημα
(IPA)
Δείγμα προφοράς, φωνολογική μεταγραφή και μετάφραση
ɪ listen  sill, /sɪl/, "ρέγγα"
ɛ listen  häll, /hɛl/, "flat rock"
a listen  matt, /mat/, "listless; matte"
ɔ listen  moll, /mɔl/, "ελάσσων " (μουσική)
ʊ listen  bott, /bʊt/, "ζήσει" (παρελθοντικός χρόνος, "έχω ζήσει")
ɵ listen  full, /fɵl/, "γεμάτος"
ʏ listen  syll, /sʏl/, "sleeper" (railroad)
œ listen  nött, /nœt/, "φθαρμένος"

Τα Σύμφωνα[επεξεργασία]

Τα περισσότερα φωνήεντα μπορούν να διπλασιαστούν. Το γράμμα k μπορεί να διπλασιαστεί με το c (όπως στο rock n' roll.) Το φωνήεν c ηχεί σαν το s όταν δεν συνδυάζεται με το k (όπως στο πρώτο c στην αγγλική λέξη bicycle). Τα γράμματα z, q, και w δεν είναι πολύ συνηθισμένα αλλά χρησιμοποιούνται σε ονόματα οικογενειών και εταιρειών. Το γράμμα m δεν διπλασιάζεται στο τέλος των λέξεων, με δύο όμως εξαιρέσεις lamm και damm.

Παραδείγματα λέξεων με διπλασιασμένα σύμφωνα:

flabb, ledd, klaff, ragg, back, pall, damm, spinn, kupp, pirr, triss, titt

Αρχικό g και k
Αν το πρώτο γράμμα σε μία λέξη είναι το g και αν το επόμενο γράμμα είναι μαλακό φωνήεν, τότε το g προφέρεται ως j .
Αν το πρώτο γράμμα σε μία λέξη είναι το k και αν το επόμενο γράμμα είναι μαλακό φωνήεν, τότε το k προφέρεται ως sh .

Στηγμιαία Σύμφωνα[επεξεργασία]

Φώνημα
(IPA)
Δείγμα προφοράς, φωνολογική μεταγραφή και μετάφραση
i: ακρόαση  sil, /siːl/, "κόσκινο"
e: ακρόαση  hel, /heːl/, "ολόκληρος"
ɛ: ακρόαση  häl, /hɛːl/, "φτέρνα"
ɑ: ακρόαση  mat, /mɑːt/, "φαγητό"
o: ακρόαση  mål, /moːl/, "στόχος"
u: ακρόαση  bot, /buːt/, "θεραπεία"
ʉ̟: ακρόαση  ful, /fʉ̟ːl/, "άσχημος"
y: ακρόαση  syl, /syːl/, "σουβλί"
ø: ακρόαση  nöt, /nøːt/, "φουντούκι"

Εξακολουθητικά (ή τριβόμενα)[επεξεργασία]

Φώνημα
(IPA)
Δείγμα προφοράς, φωνολογική μεταγραφή και μετάφραση
f ακρόαση  fot, /fuːt/, "πόδι"
v ακρόαση  våt, /voːt/, "βρεγμένος"
s ακρόαση  sot, /suːt/, "αιθάλη"
ɧ ακρόαση  sjok, /ɧuːk/, "μεγάλο κομμάτι"
ɕ ακρόαση  kjol, /ɕuːl/, "φούστα"
j ακρόαση  jord, /juːrd/, "χώμα, γη"
h ακρόαση  hot, /huːt/, "απειλή"

/r/ και Ανακεκομένες Εξομοιώσεις[επεξεργασία]

Φώνημα
(IPA)
Δείγμα προφοράς, φωνολογική μεταγραφή και μετάφραση
r ακρόαση  rov, /ruːv/, "λεία"

Πλευρικά[επεξεργασία]

Φώνημα
(IPA)
Δείγμα προφοράς, φωνολογική μεταγραφή και μετάφραση
l ακρόαση  lov, /luːv/, "άδεια, σχολικές διακοπές"

Ρινικά[επεξεργασία]

Φώνημα
(IPA)
Δείγμα προφοράς, φωνολογική μεταγραφή και μετάφραση
m ακρόαση  mod, /muːd/, "κουράγιο"
n ακρόαση  nod, /nuːd/, "κόμβος"
ŋ ακρόαση  lång, /lɔŋ/, "μακρύς"

Τόνος[επεξεργασία]

Συνήθως ο τόνος εφαρμόζεται στο πρώτο φωνήεν. Η τονικότητα είναι περισσότερο σημαντική στα σουηδικά.

Τονικότητα[επεξεργασία]

Τόσο η λέξη nita όσο και η λέξη niten φέρουν τον τόνο στο φωνήεν i. Ωστόσο, η τονικότητα διαφέρει. Αυτή είναι συνήθως μία διαφορά που αλλάζει από μία λέξη στην επόμενη. Για περισσότερες πληροφορίες στον τονισμό μπορείτε να δοκιμάσετε το άρθρο της Βικιπαίδειας στο tone.

Εισαγωγή Ειδικών Χαρακτήρων[επεξεργασία]

The light house "Långe Jan" at the south end of Öland island.

Σε ένα PC:

Alt+0229 = å
Alt+0197 = Å
Alt+0228 = ä
Alt+0196 = Ä
Alt+0246 = ö
Alt+0214 = Ö

Σε ένα Mac:

Option+a = å
Option+A = Å
Option+u to get ¨ then type a = ä
Option+u to get ¨ then type A = Ä
Option+u to get ¨ then type o = ö
Option+u to get ¨ then type O = Ö

Αν δεν καταφέρετε να λάβετε αυτούς τους χαρακτήρες, ο τυπικός τρόπος είναι να αντικαταστήσετε το γράμμα å με aa, το γράμμα ä με ae, και το γράμμα ö με oe.

Περισσότερες Πληροφορίες για την Προφορά[επεξεργασία]

Για περισσότερες πληροφορίες στη σουηδική προφορά, διαβάστε το άρθρο της Βικιπαίδεια στο Swedish phonology.

Άσκηση[επεξεργασία]

Προφέρετε τις παρακάτω σουηδικές λέξεις.

1. skal, sno, tur, kår, ven, mil, syl, när, bör

2. stall, stopp, lupp, sådd, ett, stins, skyll, ärr, börs

3. vara, bliva, heta, kallas, äta, dricka, festa, leka

4. bilen, vägen, äpplet,Bb is not a leter... trädet, smaken, tiken

5. kal, kotte, kul, kål, gam, gott, gurka, gås

6. ge, gick, gylf, Gävle, gök, kedja, kil, kyl, käk, kök